Lớn lên theo tiếng gọi của Đảng và tổ quốc, ông vào bộ đội chiến đấu ở chiến trường C thuộc đất bạn Lào, gần 6 năm hành quân qua nhiều vùng đất mà không kịp nhớ tên, chiến đấu bên đồng đội, hiện nay người mất nhiều hơn người còn.

Năm 1980 ông được phục viên với thương tật là 31% và chuyển ngành vào làm việc tại xí nghiệp Cơ giới của tỉnh Nghệ An. Năm 1983, ông xây dựng gia đình và gắn bó với mảnh đất khô cằn sỏi đá; với mức lương của ông thời bao cấp cộng với thu nhập của vợ sản xuất nông nghiệp, không đủ để nuôi con ăn học chu đáo. Trước hoàn cảnh khó khăn đó ông tâm niệm muốn thoát nghèo phải có học, có trí thức; kể từ đó vợ chồng ông đã chăm bẵm nuôi dạy các con - phải học tập giỏi bằng bất cứ giá nào. ở xí nghiệp bố làm tăng ca, thêm giờ; mẹ ở nhà ngoài sản xuất nông nghiệp còn phải chăn nuôi thêm gà, lợn. Các con ngày càng lớn, học càng lên cao thì chi phí cho việc học càng nhiều; gia đình càng thêm khó khăn, vất vả.

Năm 2001, do sức khoẻ yếu ông xin nghỉ mất sức, thêm một sự khó khăn, vợ ông phải chấp nhận lên vùng núi thị trấn Hoà Bình, huyện Tương Dương, làm thuê cho quán phở bình dân để có thêm tiền nuôi con, duy trì sự học.

Hoàn cảnh gia đình khó khăn thế, ấy vậy mà cả nhà lúc nào cũng vui, vì cả nhà đều thương yêu nhau, bố mẹ gương mẫu, các con đều chăm ngoan, học tập tiến bộ. Vợ chồng ông còn tích cực tham gia các phong trào của xã, xóm như tham gia phong trào khuyến học, phụ nữ, cựu chiến binh và các phong trào khác ở địa phương. Các con đều chăm chỉ họt động tập thể ở trường, ở địa phương như công tác Đội thiếu niên, công tác Đoàn thanh niên ...

Thương bố mẹ lam lũ vất, ngoài giờ học các con tranh thủ giúp đỡ bố mẹ, đứa nào cũng chăm học, học giỏi và tiết kiệm; năm nào, lớp nào cũng được giấy khen, các môn học đều đạt điểm cao.

Nguyễn Thị Phượng tốt nghiệp đại học Sư phạm Ngoại ngữ, nay dạy Anh văn tại trường PTTH Anh Sơn,. Nguyễn Tất Châu, thi vào đại học Quân sự với điểm đạt 29/30 và được chọn đi du học ở Cộng hoà Liên bang Nga tháng 7 năm 2007.

Nguyễn Tất Nghĩa, trường PTTH chuyên Phan Bội Châu, Nghệ An, khi đang học lớp 11, đoạt giải nhì Vật Lý toàn quốc, Huy chương vàng Olimpic Vật lý tại I Ran tháng 7/2007; năm 2008 học lớp 12, đoạt giải nhất Vật Lý toàn quốc và được dự thi Ôlympíc Vật lý Châu á tại Mông Cổ... hoàn cảnh gia đình thôn quê nghèo, Nghĩa ở lại ký túc xá trường Phan, Nghĩa sống đạm bạc, giản dị; không chỉ chăm học, học giỏi, mà Nghĩa còn ham thích hoạt đông tập thể như văn nghệ, thể dục thể thao, các cuộc thi tìm hiểu về Đảng, về Bác Hồ, thường xuyên tham gia viết bài cho các Tạp chí Toán học & Tuổi trẻ, Vật Lý & Tuổi trẻ ....

Ông Điểu tâm sự cùng chúng tôi: "Có được những thành tích cho ngày hôm nay nó mang nhiều yếu tố kết hợp lại gồm cả gia đình, nhà trường và xã hội tạo ra. Tôi luôn nhắc nhở các con cần phấn đấu nhiều hơn nữa để mang những kiến thức đã học được phục vụ cho quê hương, đất nước. Gia đình tôi vô cùng phấn khởi được Chi hội Khuyến học xóm 1 bình bầu đạt danh hiệu "Gia đình hiếu học", vừa qua được các cấp Hội Khuyến học xã Hồng Sơn, huyện Đô Lương suy tôn danh hiệu "Gia đình hiếu học" tiêu biểu; được đi dự Đại hội biểu dương GĐHH, DHKH tiêu biểu toàn tỉnh lần thứ 2 vào tháng 11 năm 2007..."

Gia đình ông Nguyễn Tất Điểu, bà Trần Thị Tuất, xóm 1 xã Hồng Sơn, huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An một gia đình hiếu học tiêu biểu. Em Nguyễn Tất Nghĩa, tấm gương sáng của một học sinh nghèo đã vượt qua mọi khó khăn vất vả, để trở thành một học sinh giỏi quốc gia, quốc tế; niềm tự hào của học sinh xứ Nghệ ./.


Bài và ảnh: Cao Hòe

(Hội Khuyến học tỉnh Nghệ An)

BBT