Bắc Hà và Si Ma Cai là 2 huyện vùng cao nằm ở hướng đông Bắc của tỉnh Lào Cai. Đây là 2 huyện được tách ra từ huyện Bắc Hà vào năm 1999. Tổng dân số trên 8 vạn dân, cư trú ở 34 xã, 1 thị trấn, đồng bào dân tộc Mông chiếm 61,2%, trong đó ở huyện Bắc Hà chiếm 47,7%, huyện Si Ma Cai trên 70%.

Đây cũng là 2 huyện nghèo của tỉnh, hầu hết các xã được hưởng đầu tư từ chương trình 134, 135 CP, giai đoạn 1, 2, trong đó huyện Bắc Hà là huyện có số hộ nghèo nhất tỉnh (năm 2008, tỷ lệ hộ nghèo là 47,1%), được hưởng chương trình đầu tư dành cho 61 huyện nghèo nhất toàn quốc của Chính phủ. Nông nghiệp là ngành kinh tế chủ đạo, trên 80% dân số nông thôn, chủ yếu là lao động nông thôn. Đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số, đặc biệt là người Mông ở 2 huyện còn nghèo khó. Huyện Bắc Hà và Si Ma Cai hết sức quan tâm triển khai thực hiện các biện pháp xoá nghèo, nâng cao đời sống đồng bào, phát triển kinh tế- văn hoá- xã hội địa phương. Để thực hiện mục tiêu này, trước hết huyện Bắc Hà và Si Ma Cai quan tâm đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm cho lao động nông thôn vùng cao, nhất là vùng đồng bào dân tộc thiểu số ít người- vùng đồng bào dân tộc Mông có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Năm 2007, tỉnh Lào Cai đã quyết định thành lập trung tâm dạy nghề huyện Bắc Hà, thực hiện nhiệm vụ đào tạo nghề cho lao động nông thôn vùng cao ở 2 huyện Bắc Hà và Si Ma Cai. Những ngày đầu thành lập, mặc dù còn nhiều khó khăn, thiếu thốn về hạ tầng cơ sở vật chất kỹ thuật, đội ngũ cán bộ dạy nghề còn mỏng, hạn chế về kinh nghiệm giảng dạy... song được sự quan tâm đầu tư của Chính quyền địa phương, qua gần 2 năm thành lập, Trung tâm dạy nghề huyện Bắc Hà đã nỗ lực khắc phục khó khăn, đi vào hoạt động nề nếp, hiệu quả, thực hiện tốt mục tiêu, nhiệm vụ đào tạo nghề, góp phần giải quyết việc làm, xoá nghèo, nâng cao đời sống đồng bào dân tộc thiểu số, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp- nông thôn vùng cao.

Ông Phạm Đình Thuỵ, phó giám đốc Trung tâm dạy nghề huyện Bứac Hà tâm sự ; ‘ việc mở các lớp dạy nghề ban đầu rất khó khăn do tâm lý học viên là hộ gia đình nghèo còn mặc cảm, không muốn đi học, đi học không đều, hay mở lớp dạy nghề gì ?, như thế nào cho phù hợp, hiệu quả.... Trung tâm dạy nghề huyện đã căn cứ vào mục tiêu, Nghị quyết phát triển kinh tế của 2 huyện, được Chính quyền địa phương thống nhất kế hoạch dạy nghề từ đó xây dựng và triển khai chương trình đào tạo nghề phù hợp... ‘. Đồng thời, Trung tâm dạy nghề huyện phối hợp với các xã, thị trấn tuyên truyền, vận động thu hút học viên tham gia các lớp tập huấn, trong quá trình mở lớp, Trung tâm thực hiện nghiêm túc các chế độ ưu đãi, hỗ trợ cho học viên, quan tâm động viên học viên theo học đầy đủ, giảng dạy lý thuyết đi đôi với thực hành, đặc biệt đối với học viên trình độ dân trí hạn chế chú trọng giảng dạy ngắn gọn, dễ nhớ, dễ hiểu, tập trung vào thực hành, thực tiễn; Phối hợp thực hiện các phương án giải quyết việc làm cho lao động gắn với thực hiện chương trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp- nông thôn... Nhờ triển khai đồng bộ các biện pháp này đã đem lại hiệu quả. Điều này thể hiện từ năm 2008 đến nay, trung tâm dạy nghề huyện Bắc Hà đã mở 34 lớp dạy nghề cho 1.324 lao động nông thôn huyện Bắc Hà và Si Ma Cai theo 03 nhóm đối tượng dạy nghề, mỗi huyện mở 17 lớp dạy nghề, các ngành nghề chủ yếu là hướng dẫn viên du lịch, trồng rau an toàn, nông - lâm nghiệp ; chăn nuôi, tiểu thủ công nghiệp; dệt thổ cẩm... ... Trong đó mở 20 lớp dạy nghề cho 750 lao động nông thôn ; mở 12 lớp dạy nghề cho 593 thanh niên người dân tộc thiểu số theo chương trình 135 giai đoạn 2; mở 04 lớp dạy nghề cho 110 hộ gia đình nghèo người dân tộc thiểu số vùng cao đặc biệt khó khăn.

Từ hoạt động dạy nghề không chỉ trực tiếp giúp lao động nông thôn, nhất là thanh niên, các hộ nghèo người dân tộc thiểu số nâng cao nhận thức, hiểu biết, kiến thức sản xuất, áp dụng vào thực tế sản xuất, phát triển kinh tế gia đình mà còn góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tạo điều kiện cho huyện Bắc Hà và Si Ma Cai mở mang các ngành nghề mới, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp- nông thôn vùng cao, khai thác hiệu quả tiềm năng thế mạnh, xoá nghèo, nâng cao đời sống đồng bào dân tộc thiểu số, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Minh chứng hiệu quả của việc đào tạo nghề nông thôn được thể hiện nổi bật nhất ở thôn Trung Đô, xã Bảo Nhai, huyện Bắc Hà. Thôn có 82 hộ dân gồm 427 nhân khẩu. Nằm bên dòng sông Chảy thơ mộng, trong thung lũng bằng phẳng, đất đai màu mỡ, phì nhiêu, có di tích văn hoá- lịch sử cấp Quốc gia là đền và thành cổ trung đô, 90% dân số là người dân tộc Tày có truyền thống văn hóa đậm đà bản sắc, độc đáo, Trung đô có tiềm năm, thế mạnh phát triển kinh tế du lịch- dịch vụ, nông nghiệp. Trước đây do thiếu vốn đầu tư, hạ tầng cơ sở, trình độ dân trí, trình độ lực lượng lao động còn hạn chế… nên đời sống còn nghèo khó. Cùng với sự quan tâm đầu tư của Nhà nước, trung tâm dạy nghề huyện Bắc Hà đã mở 01 lớp dạy nghề hướng dẫn viên du lịch cho 45 hộ gia đình thôn Trung Đô và mở 01 lớp dạy nghề trồng rau sạch cho 46 hộ gia đình. Từ đó người dân Trung Đô có điều kiện phát triển sản xuất, kinh doanh dịch vụ- du lịch, phát triển kinh tế gia đình, xoá nghèo vươn lên. Ông Hà Văn Điêu, 65 tuổi, người dân tộc Tày, trưởng thôn tâm sự; “Mấy năm nay, bà con nhân dân được Nhà nước và Chính quyền quan tâm đầu tư, nhất là dạy nghề đã giúp chúng tôi hiểu biết, biết cách làm ăn. Hiện thôn co gia đình tôi và 12 hộ kinh doanh dịch vụ- du lịch; hướng dẫn viên du lịch, có nguồn thu, thu nhập ổn định. Bà con nông dân biết áp dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất, đưa giống mới gieo trồng, thâm canh, tăng vụ, ngoài trồng ngô, lúa, đã phát triển chăn nuôi gia súc trâu, bò hàng hoá, nuôi cá… hiệu quả kinh tế từ sản xuất nông nghiệp tăng cao, đời sống khấm khá, sung túc hơn, có nhiều hộ giầu đã xây được nhà…

Có thể nói việc thành lập, đưa vào hoạt động Trung tâm dạy nghề ở vùng cao Bắc Hà, Si Ma Cai đã thể hiện chủ trương đúng đắn của Chính quyền địa phương, đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần nhanh chóng đẩy lùi nghèo, phát triển kinh tế- xã hội, nâng cao đời sống đồng bào dân tộc thiểu số vùng cao.

Tráng Xuân Cường
Đài TT- TH huyện Bắc Hà, Lào Cai

BBT