Được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ, chính quyền, sự nỗ lực của các cấp hội, công tác khuyến học trong cả nước trong năm qua tiếp tục phát triển về mọi mặt và thu được những kết quả quan trọng.

Đó là nhận định và cũng đã được Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam lần thứ 5 (khoá III) khẳng định khi đánh giá công tác khuyến học ở nước ta năm 2008.

Nhìn lại một năm, kết quả công tác khuyến học đạt được thật đáng mừng. Việc phát triển tổ chức hội và hội viên tăng nhanh. Hiện nay cả nước đã có trên 23 vạn chi hội. Địa bàn hoạt động của các chi hội rất đa dạng, tại các bản, làng, thôn, xóm, khóm, ấp, cụm dân cư; tổ dân phố, trường học, dòng họ, doanh nghiệp, cơ quan, đơn vị quân đội... Đây là điều kiện cơ bản để hoạt động khuyến học, khuyến tài đi sâu vào cuộc sống. Cả nước đã có trên 6 triệu hội viên, chiếm gần 8% dân số. Một số tỉnh có số hội viên đông như: Quảng Trị 23% dân số, Quảng Ninh 18%, Thái Bình 17%, Thanh Hoá 13%. Các tỉnh có số hội viên tăng nhiều so với năm trước như: Bến Tre, Cần Thơ, An Giang, Bắc Giang... số hội viên tăng thêm là trên 6 vạn người. Các cấp Hội từ Trung ương đến cơ sở đã kịp thời làm tốt việc tham mưu, tư vấn cho cấp uỷ đảng, chính quyền về công tác khuyến học. Một số địa phương đã lập được Ban chỉ đạo xây dựng xã hội học tập ở các cấp. Hoạt động có hiệu quả của Hội khuyến học các cấp đã ngày càng khẳng định vai trò nòng cốt của mình trong các cuộc vận động khuyến học, khuyến tài và xây dựng xã hội học tập ở nước ta; làm tăng thêm vị thế của hội trong giai đoạn mới. Việc xây dựng và hoạt động của Trung tâm học tập cộng đồng có bước phát triển mới.

Theo chỉ đạo của Chính phủ thì phấn đấu đến năm 2010, cả nước sẽ có 80% số xã, phường có trung tâm học tập cộng đồng. Song nhờ những nỗ lực của các cấp hội và sự hợp tác có hiệu quả giữa hội và ngành giáo dục - đào tạo, hiện nay cả nước đã có 9010 trung tâm học tập cộng đồng, vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. 24/63 tỉnh, thành phố có 100% số xã, phường có trung tâm học tập cộng đồng như: Bắc Cạn, Bắc Giang, Đồng Nai, Hậu Giang... Nội dung học tập ở Trung tâm học tập cộng đồng ngày càng phong phú, đa dạng. Nhiều trung tâm học tập cộng đồng đã mở các loại lớp cho các đối tượng tại các thôn, bản, làng. Số người tham gia học tập tại các Trung tâm học tập cộng đồng ngày càng đông. Theo Bộ Giáo dục-Đào tạo 3 năm học gần đây, trung bình mỗi năm có khoảng 10 triệu lượt người học tại các trung tâm trên. Năm 2008, nhiều địa phương có các Trung tâm học tập cộng đồng hoạt động tốt là Hà Tĩnh, Thái Bình, Sơn La, Hà Giang, Đắc Lắc... phong trào xây dựng gia đình hiếu học, dòng họ khuyến học phát triển rộng khắp, khơi dậy mạnh mẽ truyền thống hiếu học trong nhân dân. Đã có 6 triệu gia đình đăng ký và 50 % số gia đình này đã được công nhận danh hiệu gia đình hiếu học. Có 250 nghìn dòng họ đăng ký và đã có 60 nghìn dòng họ được công nhận danh hiệu dòng họ khuyến học. Nét mới của phong trào xây dụng gia đình hiếu học, ở một số địa phương xuất hiện nhiều loại mô hình gia đình hiếu học như: gia đình tiến sĩ, gia đình cử nhân, gia đình thành đạt... những mô hình này vừa là niềm tự hào của mỗi gia đình, vừa có tác dụng động viên các gia đình, thành viên mỗi gia đình tiếp tục phấn đấu học tập lên nữa. Quỹ khuyến học của các cấp hội trong cả nước phát triển mạnh. Toàn quốc có quỹ khuyến học trực thuộc Trung ương hội và các địa phương là gần 500 tỷ đồng, trong đó quỹ khuyến học của các tỉnh thành khoảng 450 tỷ đồng . Ngoài ra còn có quỹ khuyến học của các quận, huyện, xã, phường, các chi hội, các dòng họ... nhiều địa phương có quỹ khuyến học tăng nhanh là Thanh Hoá, Nghệ An, Bắc Giang, Quảng Trị đạt từ trên 12 tỷ đồng. Một số tỉnh đã có quỹ khuyến học đạt mức 10.000 đồng/ 1 người dân như: Bến Tre, Vĩnh Long, Trà Vinh... Cả nước đã trao thưởng và tài trợ cho gần 3 triệu xuất với số tiền hàng trăm tỷ đồng. Quỹ khuyến học còn được các cấp hội kứu trợ những gia đình khó khăn, sửa chữa nhiều trường lớp học, mua sắm sách vở, thiết bị trường học ở những vùng bị thiệt hại do mưu bão, lũ lụt. Việc sử dụng quỹ khuyến học đúng mục đích, kịp thời, hiệu quả đã có tác dụng lớn, có ý nghĩa chính trị, xã hội sâu sắc.

Một số kết quả nổi bật của khuyến học cả nước năm qua do nhiều yếu tố, trong đó yếu tố quan trọng là sự hoạt động của các cấp tổ chức hội, đội ngũ cán bộ làm công tác hội nhất là ở cơ sở. Tổ chức hội khuyến học hoạt động chất lượng, hiệu quả. Cán bộ làm công tác khuyến học nhiệt tình, năng động, sáng tạo, tâm huyết, trách nhiệm. Nhiều kinh nghiệm hoạt động khuyến học ở các địa phương đã được đúc kết, phát huy, nhiều sáng kiến, cách làm hay đã được vận dụng có hiệu quả. Thành phố Hồ Chí Minh có nhiều chi hội cơ sở hoạt động tốt, nhiều nội dung khuyến học đã được bàn và thực hiện ở các "Hội quán", xuất hiện nhiều chân dung người khuyến học. Thanh Hoá với những kinh nghiệm phát huy sức mạnh toàn xã hội vào công tác khuyến học, tổ chức hội khuyến học đã có mặt tại hầu hết các cộng đồng xã hội ở cơ sở. Nam Định với việc xác định lấy chi hội khuyến học thôn làm nền tảng, dòng họ làm trung tâm, gia đình làm then chốt. Ở Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Bà Rịa Vũng Tàu đã xuất hiện nhiều hơn những cộng đồng khuyến học như : Tổ dân phố khuyến học, ấp khuyến học, tổ đoàn kết khuyến học...

Để công tác khuyến học năm 2009 và những năm sau làm tốt hơn, Hội nghị Ban chấp hành Trung ương Hội khuyến học Việt Nam lần thứ 5 (khoá III) đã xác định 7 nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. Vấn đề cơ bản hàng đầu là cần coi trọng phát triển cả về số lượng và chất lượng tổ chức hội và hội viên. Sinh hoạt và hoạt động của tổ chức hội và hội viên cần thực chất hơn, tránh hình thức, đánh trống ghi tên. Đẩy mạnh tuyên truyền quán triệt sâu sắc hơn nữa Chỉ thị số 11-CT/TW và các quy định chủ trương của Đảng và Nhà nước về công tác khuyến học, khuyến tài. Nâng cao nhận thức trong toàn xã hội, nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng và chính quyền, xác định hkuyến học là nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội, trong đó Hội khuyến học làm nòng cốt. Các cấp Hội làm tốt hơn công tác tư vấn, tham mưu, thúc đẩy sự lãnh đạo của cấp uỷ và chính quyền về công tác này. Tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa hội với các cơ quan tổ chức có liên quan, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể, ngành Tuyên giáo, ngành Giáo dục- đào tạo. Tiến hành sơ kết, tổng kết chỉ thị, nghị quyết của Đảng, quyết định của Nhà nước, một số chương trình, đề án về công tác khuyến học như: Sơ kết 3 năm thực hiện Chỉ thị 11, tổng kết về tổ chức và hoạt động của Trung tâm học tập cộng đồng ở các xã, phường, thị trấn. Thường xuyên duy trì và đẩy mạnh phong trào thi đua xây dựng gia đình hiếu học, dòng họ khuyến học. Tổ chức tốt các hội nghị thi đua, đại hội thi đua ở các cấp, tiến tới đại hội thi đua khuyến học toàn quốc lần thứ 2, dự kiến vào đầu quý IV năm 2009. Gắn kết có hiệu quả, sự bổ sung cho nhau cụ thể và thiết thực giữa các phong trào "Toàn dân đoàn kết sản xuất giỏi", "Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá", "toàn dân đoàn kết xây dựng xã hội học tập".

Thái Hoà (CTV)

(Theo Báo Điện tử Đảng Cộng sản VN)