Hội nghị lần thứ 5 Ban CHTW Hội KHVN (khoá III) đã họp trong 2 ngày 11 – 12 / 02 / 2008 tại thủ đô Hà Nội để kiểm điểm, tổng kết, đánh giá tình hình và kết quả công tác năm 2008, quyết nghị phương hướng nhiệm vụ và chương trình công tác năm 2009.Chủ tịch Nguyễn Mạnh Cầm chủ trì Hội nghị.

Sau lời khai mạc của Chủ tịch Nguyễn Mạnh Cầm, Hội nghị đã nghe GS.TS Phạm Tất Dong, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký thay mặt Ban thường vụ TW Hội trình bày bản báo cáo “Tổng kết công tác năm 2008, chương trình công tác năm 2009”; Ông Trần Tình, Phó Chủ tịch TW Hội trình bày bản Đề án “Tổ chức Đại hội thi đua khuyến học lần thứ II” đã được Hội nghị Thường vụ thông qua và Chủ tịch Nguyễn Mạnh Cầm ký duyệt.

Các đại biểu dự Hội nghị đã sôi nổi thảo luận, phát biểu đóng góp nhiều ý kiến cho bản Báo cáo trình Ban Chấp hành. Hầu hết ý kiến phát biểu về cơ bản nhất trí với Báo cáo và đánh giá Báo cáo trình Hội nghị Ban chấp hành lần này đã có sự chuẩn bị tốt và “có nhiều tiến bộ” so với Báo cáo trình Hội nghị Thường vụ vừa qua.

Tuy nhiên, ý kiến của nhiều đại biểu ở địa phương đều cho rằng Báo cáo cần nhấn mạnh và làm rõ: trong năm qua, do được triển khai quán triệt Chỉ thị 11 của Bộ Chính trị TW Đảng, Chỉ thị 02 của Thủ tướng Chính phủ, các cấp uỷ Đảng và chính quyền ở nhiều địa phương đã quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác khuyến học; đã ra nhiều Chỉ thị, Nghị quyết về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT ở địa phương, cơ sở; các cấp chính quyền ở nhiều địa phương cũng đã có những quyết định về cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi bước đầu cho tổ chức Hội hoạt động. Phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT ở các địa phương hoạt động rất sôi nổi và có bước phát triển rất mạnh cả về số lượng và chất lượng.

Song, TW Hội chưa thực sự sâu sát cơ sở, chưa nắm chắc tình hình hoạt động của các địa phương. Do vậy Báo cáo chưa phản ánh được đầy đủ tình hình cũng như kết quả hoạt động của phong trào. Báo cáo cũng chưa phân tích, đánh giá đúng và đầy đủ những mặt mạnh, mặt yếu và nguyên nhân, để từ đó rút ra những bài học kinh nghiệm thành công và chưa thành công. Trên cơ sở đó mà đề ra chương trình, kế hoạch và biện pháp sát hợp giúp cho tổ chức Hội ở địa phương, cơ sở hoạt động trong năm tới.

Hội nghị đánh giá trong năm qua cũng như nhiều năm trước đây, phong trào khuyến học hoạt động rất mạnh mẽ. Nhiều địa phương có những hình thức và nội dung hoạt động rất phong phú, năng động, sáng tạo; những điển hình tiên tiến xuất hiện rất nhiều ở các địa phương, cơ sở. Song, chưa được quan tâm tổng kết rút kinh nghiệm để nhân rộng ra toàn xã hội. Công tác tuyên truyền còn rất hạn chế, bất cập. Ngay trong Hội nghị này không có sự hiện diện của lãnh đạo TW, của các bộ, ngành hữu quan và của các cơ quan thông tấn, báo chí đã nói lên phần nào trách nhiệm của cơ quan TW Hội về vấn đề này.

TW Hội cần tổng kết, đánh giá một cách sâu sắc hoạt động của phong trào khuyến học ở các địa phương, cơ sở. Cần tăng cường công tác tuyên truyền làm cho các cấp uỷ đảng, chính quyền, đoàn thể và toàn xã hội có nhận thức đầy đủ và đúng đắn vai trò, vị trí của Hội KHVN cũng như tính chất các hoạt động của Hội giờ đây không chỉ còn là những việc làm mang tính nhân đạo, làm từ thiện, mà hoạt động của Hội đã thể hiện rõ tính xã hội rộng lớn; các hoạt động khuyến hoc, khuyến tài, xây dựng XHHT trong những năm qua đã có tác động trực tiếp đến các lĩnh vực chính trị - kinh tế - xã hội - an ninh - quốc phòng ở các địa phương, góp phần tích cực thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, trực tiếp góp phần thực hiện 3 phong trào do Nghị quyết Hội nghị TW 7 (khoá IX) của Đảng đã đề ra:

- Phong trào toàn dân làm kinh tế giỏi. (thông qua hoạt động của gần 10 nghìn Trung tâm HTCĐ ở các xã/phường và các trung tâm của TW Hội đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật và phổ biến, chuyển giao công nghệ cho nông dân …)

- Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá. (thông qua phong trào xây dựng gia đình hiếu học, dòng họ, đơn vị, cơ quan khuyến học …)

- Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng cả nước thành một xã hội học tập. (thông qua các hoạt động hỗ trợ cho nhà trường và tổ chức các lớp học cho các đối tượng ngoài nhà trường …)

Để thực hiện tốt hơn chủ trương, nghị quyết của Đảng về xây dựng xã hội học tập, Hội nghị Ban CHTW Hội KHVN lần này đã thảo luận và đề nghị TW Hội có văn bản kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ cho thành lập “Ban chỉ đạo quốc gia” về xây dựng xã hội học tập. Đề nghị Ban Bí thư TW Đảng, Thủ tướng Chính phủ và TW Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cần có các Hội nghị với lãnh đạo Đảng, Chính quyền các tỉnh, thành phố trong cả nước; lãnh đạo các Bộ, Ban, Ngành, đoàn thể ở TW để quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc các Chỉ thị của Bộ Chính trị và của Thủ tướng Chính phủ, nâng cao nhận thức và xác định rõ xây dựng xã hội học tập là nhiệm vụ của toàn Đảng, toàn dân; là trách nhiệm của các cấp, các ngành, các đoàn thể và của toàn xã hội.

Kiến nghị với Ban Tuyên giáo TW, bộ Giáo dục và Đào tạo và các bộ, ngành hữu quan trong năm 2009 tổ chức kiểm tra việc triển khai thực hiện Chỉ thị 11 của Bộ Chính trị TW Đảng và Chỉ thị 02 của Thủ tướng Chính phủ, để đến năm 2010 tổ chức Hội nghị sơ kết việc thực hiện các Chỉ thị trên. Có như vậy các chủ trương, chính sách, các chỉ thị, nghị quyết của Đảng và Nhà nước mới thực sự đi vào cuộc sống.

Về Đại hội thi đua khuyến học lần thứ hai, Hội nghị nhất trí về chủ trương cũng như nội dung Đề án. Song cần có sự chuẩn bị chu đáo hơn, có chương trình, kế hoạch cụ thể, và đặc biệt phải báo cáo Chính phủ đưa vào chương trình công tác năm 2009 để có sự phối hợp chỉ đạo của các bộ ngành hữu quan xuống các địa phương. Có như vậy mới có được sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp uỷ và chính quyến các cấp tạo điều kiện cho tổ chức Hội ở các địa phương triển khai thực hiện.

Hội nghị Ban CHTW Hội KHVN lần này cũng có một số thay đổi về tổ chức và nhân sự:
Để chuẩn bị tiến tới Đại hội lần thứ IV Hội KHVN sẽ diễn ra vào cuối năm 2010, Thường vụ đã trình Ban CH cho lập lại Ban Tổ chức và cán bộ thuộc cơ quan TW Hội và cử ông Trần Tình, Phó Chủ tịch TW Hội kiêm Trưởng Ban.

Về nhân sự Ban CHTW, có 3 vị là uỷ viên BCH khoá III, do tuổi các, sức yếu, có đơn xin nghỉ đã được Hội nghị Thường vụ nhất trí, nay trình BCH thông qua, đó là các vị:

1. Trương Quốc Kỳ, nguyên Chủ tịch Hôị KH tỉnh Long An;
2. Nguyễn Trọng Lô, nguyên Chủ tịch Hội KH thành phố Hải Phòng;
3. Trương Sỹ Tiến, nguyên Chủ tịch Hội KH tỉnh Quảng Trị

Thường vụ cũng trình BCH bổ sung 2 vị mới được bầu làm Chủ tịch Hội KH các tỉnh làm uỷ viên BCH khoá III:

1. Ông Phạm Xuân Kôi, Chủ tịch Hội KH tỉnh Điện Biên;
2. Ông Phạm Thanh Phong, Chủ tịch Hội KH tỉnh Long An.

Và bổ sung 2 vị là uỷ viên BCH khoá III vào Ban Thường vụ gồm:

1. Ông Lê Duy Vị, Chủ tịch Hội KH tỉnh Thái Nguyên, đồng thời là Cụm trưởng cụm khuyến học các tỉnh miền núi phái Bắc;
2. Ông Nguyễn Viết Trung, Chánh Văn phòng TW Hội.

Bổ sung bà Nguyễn Thị Thuỳ Mỵ, Chủ tịch Hội KH tỉnh Quảng Trị làm uỷ viên Ban Kiểm tra TW Hội.

Hội nghị cơ bản nhất trí thông qua đề nghị về thay đổi tổ chức, nhân sự. Tuy nhiên, cũng có ý kiến đề nghị Thường vụ, Thường trực TW Hội cần xem xét và rút kinh nghiệm về quy trình thực hiện việc này.

Kết thúc Hội nghị, Chủ tịch Nguyễn Mạnh Cầm phát biểu tóm tắt những nội dung Hội nghị đã được các vị uỷ viên TW Hội thảo luận, thông qua và nhấn mạnh những vấn đề trọng tâm trong công tác năm 2009.

Hôị nghị BCH TW Hội KHVN lần thứ 5 kêu gọi toàn thể cán bộ, hội viên trong cả nước phát huy mạnh mẽ nhiệt tình và trách nhiệm, ra sức khắc phục khó khăn, nêu cao tinh thần chủ động, sáng tạo triển khai thực hiện thắng lợi chương trình công tác năm 2009 của các cấp Hội đã đề ra, lập thành tích chào mừng Đại hội thi đua khuyến học lần thứ hai và ngày truyển thống khuyến học 2 / 10 / 2009.

Đới Kim Giới