Những chủ nhân tương lai của đất nước (ảnh: minh họa)

Một vùng quê thuần nông, ngành nghề chưa mấy phát triển, thu nhập của người dân chủ yếu vẫn trông vào hạt thóc, củ khoai, nhưng bù lại con em của họ rất hiếu học...

Hơn 30 năm qua, kể từ ngày đất nước thống nhất, trên mảnh đất Tri Trung (Phú Xuyên, Hà Nội) đã sinh ra và nuôi dưỡng hàng trăm người con trở thành những kỹ sư, tiến sỹ tỏa đi khắp mọi miền Tổ quốc phục vụ công cuộc kiến thiết đất nước. Bởi thế, xã Tri Trung vẫn được người dân quanh vùng gọi bằng cái tên đầy cảm mến-“Xã đại học”!

Tầng sâu văn hóa...

Cảm nhận đầu tiên khi chúng tôi đến Tri Trung vào một ngày cuối năm là sự yên bình của một làng quê thuần nông, khác hẳn với sự sôi động thường thấy ở các làng quê có ngành nghề tiểu thủ công nghiệp phát triển. Đường làng, ngõ xóm phong quang, sạch sẽ, tuy thiếu sự khoe dáng của nhà cao tầng, nhưng những ngôi nhà cấp 4 lợp ngói 5 gian, thấm đượm màu thời gian lại tạo cho chúng tôi sự cảm nhận về tầng sâu văn hóa ẩn chứa bên trong của làng quê này.

Đã khoảng 9 giờ 30 sáng, các trục đường của xã thật vắng vẻ. Như để lý giải thắc mắc của chúng tôi, anh cán bộ văn hóa xã bộc bạch: Vào buổi sáng ở Tri Trung đường làng, ngõ xóm thường ít có người qua lại, bởi đã thành nề nếp, các em nhỏ thì đến trường, đến lớp; người lớn thì đi làm ngoài đồng, hay ở nhà làm thêm nghề mây, tre, giang đan, hoặc đi làm thợ nề ở nơi khác.

Là vùng đất chiêm trũng nằm ở phía Tây huyện Phú Xuyên, sản xuất nông nghiệp ở Tri Trung gặp nhiều bấp bênh, đời sống người dân còn khó khăn, vất vả. Bình quân mỗi lao động ở đây được giao nhận khoảng hơn 2 sào đất canh tác. Những năm gần đây, ngoài 2 vụ lúa, người dân còn trồng thêm một vụ đậu tương đông. Nhưng dù có chăm chỉ thâm canh, tăng vụ, người dân xã Tri Trung cũng chỉ đủ ăn, hoặc chắt chiu lắm mới để ra được một chút “của ăn, của để”. Vất vả là vậy, nhưng ở vùng quê này không có gia đình nào để con thất học! Họ cố gắng “thắt lưng, buộc bụng”, tùng tiệm, chắt chiu từng hạt thóc, củ khoai để con em được đến trường.

Không phụ lòng cha, mẹ

Cảm được tấm lòng của cha, mẹ cũng như người thân trong gia đình, ngay từ nhỏ các em học sinh ở Tri Trung đã có ý thức vươn lên trong học tập.

Các thầy, cô giáo ở Trường THPT Đồng Quan cho biết: Từ nhiều năm qua, tỷ lệ học sinh lớp 9 ở xã Tri Trung thi đỗ vào cấp 3 rất cao. Hơn thế, trong quá trình học tập tại trường, các em đều có ý thức và sự nỗ lực trong học tập để đạt học lực khá. Hàng năm, trong đội tuyển dự thi học sinh giỏi cấp tỉnh, bao giờ học sinh ở xã Tri Trung cũng chiếm số nhiều và luôn giành được thành tích cao. Bởi vậy, chẳng có gì lạ khi mà năm học nào, ở Tri Trung hầu hết các em đều thi đỗ tốt nghiệp THPT và phần lớn đều thi đỗ đại học, hoặc cao đẳng. Theo thống kê của UBND xã Tri Trung, khoảng 6 năm trở lại đây, bình quân năm nào cũng có hơn 20 em thi đỗ vào đại học, cao đẳng, trong đó chiếm tới 2/3 là thi đỗ đại học.

Thật đáng tự hào, bởi cả xã Tri Trung chỉ có hơn 900 nóc nhà, với hơn 3.760 nhân khẩu, và như vậy trung bình mỗi năm học chỉ có khoảng 30-40 em vào học lớp 10. Trong khi điều kiện kinh tế của gia đình còn eo hẹp, khó khăn, mà các em đều có ‎ ý thức vươn lên để “không thua bạn, kém bè”!

Qua tìm hiểu được biết, từ năm 1975 trở lại đây, đã có hàng trăm người sinh ra và lớn lên ở Tri Trung rèn luyện, phấn đấu trở thành kỹ sư, bác sỹ, cử nhân; trong số đó, nhiều người có học vị tiến sỹ. Đáng nói hơn, khi đã bước chân vào giảng đường đại học, con em của Tri Trung đều tập trung học tập và tốt nghiệp ra trường, đi làm, không sa đà vào các tệ nạn xã hội.

Hết lòng vì tương lai

Đến Tri Trung, chúng tôi còn được biết, mặc dù điều kiện kinh tế của người dân còn khó khăn, nhưng có những gia đình vẫn đã và đang nuôi 2 con theo học đại học, hoặc cao đẳng. Trong số đó phải kể đến gia đình: ông Nguyễn Văn Xướng; ông Ngô Minh Chiến; ông Nguyễn Văn Mừng; ông Nguyễn Khắc Mâu...

Ở Tri Trung, các bậc phụ huynh không phân biệt con trai, hay con gái, cứ học được là cho theo học đến nơi, đến chốn, như gia đình ông Vũ Xướng, cả 5 con gái đều đã tốt nghiệp đại học. Chia sẻ kinh nghiệm về nuôi dạy các con, ông Nguyễn Văn Mừng, có 3 con đều học đại học, tâm sự: “Vợ chồng tôi kèm cặp các cháu từ nhỏ, động viên, khuyến khích các cháu kịp thời. Đặc biệt, tạo cho các cháu nền nếp sinh hoạt, học tập khoa học, từ đó tạo dựng cho các cháu ý thực tự lập, vươn lên trong cuộc sống”.

Buổi tối, nếu bạn đến với Tri Trung, chắc bạn rất khó gặp cảnh các em đang đi học lại có thể “túm năm, tụm ba” ngoài đường như không ít vùng quê khác, bởi các em đã và đang dành thời gian cho học tập, trau dồi kiến thức. Và có lẽ, vùng đất nghèo Tri Trung, với tầng sâu văn hóa, truyền thống hiếu học là “cái nôi” nuôi dưỡng các em trở thành những nhân tài cho đất nước.

Đức Hải

(Theo Hà Nội Mới)