Ngày 27 tháng 10, tại Hà Nội, Bộ Giáo dục-Đào tạo và Hội Khuyến học Việt Nam đã tổ chức sơ kết 3 năm thực hiện Đề án “Xây dựng xã hội học tập” và phát triển Trung tâm học tập cộng đồng.

Tới dự có Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân, Đồng chí Vũ Oanh, nguyên uỷ viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Hội Khuyến học Việt Nam, các đồng chí Lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo, Lãnh đạo Hội Khuyến học Việt Nam; đại diện Lãnh đạo Ban Tuyên giáo Trung ương, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, Bộ Tài chính, Tổng Liên đoàn Lao động VN, Hội Nông dân, Hội Người cao tuổi VN, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Hội Liên hiệp phụ nữ; Chủ tịch, phó Chủ tịch UBND một số tỉnh, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo, Chủ tịch Hội Khuyến học gần 40 tỉnh, thành trong cả nước. Bà Vibeke Jensen Trưởng Văn phòng Đại diện UNESCO tại Hà Nội cũng đã tới dự và phát biểu.

Quyết định số 112/2005/QĐ-TTg ngày 18/5/2005 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án đã chỉ rõ nhiệm vụ và giải pháp với 5 mục tiêu quan trọng là xoá mù chữ, phấn đấu đạt tỷ lệ trên 80% cán bộ cấp xã và cấp huyện được học tập, bồi dưỡng kiến thức về quản lý, pháp luật, kinh tế và xã hội nhằm nâng cao khả năng và chất lượng công tác; 100% cán bộ công chức, viên chức trong các cơ quan nhà nước tham gia các khoá đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, quản lý, lý luận chính trị, tin học, ngoại ngữ v...v...Nhiệm vụ chủ yếu của Đề án là: Xây dựng phong trào “cả nước trở thành một xã hội học tập”.

Sau 3 năm triển khai Đề án, dưới sự chỉ đạo sát sao, thường xuyên của các cấp uỷ, chính quyền các cấp từ Trung ương xuống địa phương, của ngành giáo dục và sự quan tâm của các ban ngành, đoàn thể, tổ chức xã hội, mà lực lượng nòng cốt là các cấp Hội khuyến học, đã xây dựng được 9010 Trung tâm học tập cộng đồng; xoá mù chữ cho 163.011 người, số học viên tiếp tục học sau khi xoá mù chữ là 123.039 người. Huy động được 30.268.494 lượt người tham gia các lớp học của Trung tâm học tập cộng đồng và Trung tâm giáo dục thường xuyên (trung bình mỗi năm hơn 10 triệu lượt người).

Một số địa phương đã đạt được mục tiêu về xoá mù chữ đề ra trong Đề án là: Hà Nội, Hải Phòng, Vĩnh phúc, Bắc NInh, Hải Dương, Hà Nam, Nam Định, Thái Bình, Bắc Giang, Phú Thọ, Nhệ An, Thanh Hoá, Hà Tĩnh, Đà Nẵng...

Tuy nhiên số người còn bị mù chữ hiện nay tập trung ở các tỉnh miền núi phía Bắc, Tây Nguyên, Đồng Bằng Sông Cửu Long và một số tỉnh thuộc khu vực Nam Trung bộ và miền núi các tỉnh Bắc Trung bộ.

Đánh giá hiệu quả hoạt động của Trung tâm học tập cộng đồng, Bộ Giáo dục – Đào tạo và Hội Khuyến học Việt Nam cũng như các báo cáo tham luận của Tổng liên Đoàn Lao động Việt Nam, Hội Nông dân Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Các Tỉnh, Thành Hội Khuyến học Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Đồng Tháp, Lạng Sơn, Phú Thọ, Thái Bình, Bà Rịa-Vũng Tàu, Nghĩa Hưng (Nam Định), Trung tâm học tập cộng đồng Đức Giang (Quận Long Biên, TP Hà Nội) đều cho rằng một trong những giải pháp quan trọng để xây dựng xã hội học tập theo Quyết định 112 của Thủ tướng Chính phủ là xây dựng và phát triển hệ thống Trung tâm học tập cộng đồng, cùng với phong trào xây dựng “gia đình hiếu học”, “dòng họ khuyến học” coi đây là công cụ thiết yếu để xây dựng xã hội học tập từ cơ sở.

Đóng góp nổi bật của các Trung tâm học tập cộng đồng trong thời gian qua là đã góp phần có kết quả xoá mù chữ- phổ cập giáo dục tiểu học ; góp phần ổn định chính trị-xã hội, xây dựng khối đoàn kết nội bộ trong nhân dân và mối liên kết giữa các đoàn thể, tổ chức xã hội trong cộng đồng xã, phường, thị trấn; Nâng cao nhận thức về Hiến pháp và Pháp luật; Góp phần giúp người lao động biết cách xoá đói giảm nghèo, từng bước nâng cao chất lượng cuộc sống, phấn đấu làm giàu chính đáng trên quê hương mình thông qua việc truyền nghề và dạy nghề ngắn hạn ; Góp phần thúc đẩy việc thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” ở các cộng đồng dân cư.

Để nâng cao hơn nữa nhận thức của các cấp uỷ Đảng, cán bộ đảng viên, nhân dân về vấn đề xây dựng xã hội học tập, hầu hết các đại biểu tham luận đều mong muốn Ban Bí thư Trung ương Đảng có Nghị quyết của Đảng về nhiệm vụ “Xây dựng xã hội học tập ở Việt Nam”. Hội Khuyến học Việt Nam kiến nghị với Chính phủ cho lập Ban chỉ đạo thực hiện cuộc vận động "toàn dân tham gia xây dựng xã hội học tập".

Phát biểu với Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, việc triển khai Đề án có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong mục tiêu xây dựng cả nước trở thành xã hội học tập. Các Nghị quyết Đại hội Đảng lần thứ IX, X và Chỉ thị 11-CT/TW của Bộ Chính trị, Chỉ thị 02/2008/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ, gần đây nhất là việc Thủ tướng Chính phủ Quyết định lấy ngày 2/10 hàng năm là Ngày Khuyến học Việt Nam, đã thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước về vấn đề khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập, chúng ta phải tổ chức triển khai và thực hiện như thế nào để có một mô hình một xã hội học tập giai đoạn 2005-2010, từ kinh nghiệm của từng địa phương, mong các Đại biểu tích cực đóng góp. Tới đây Bộ Giáo dục-Đào tạo và Hội Khuyến học Việt Nam cần có một báo cáo chuyên đề về xây dựng xã hội học tập gọn hơn, số liệu đầy đủ hơn để Báo cáo Thủ tướng, Ban Bí thư, và gửi cả các đồng chí Bí thư các Tỉnh, Thành phố để có sự chỉ đạo và phối hợp giữa các Bộ, Ban, Ngành, các tổ chức đoàn thể và xã hội, đồng thời có định hướng và chương trình hoạt động để các địa phương có kế hoạch thực hiện Đề án xây dựng xã hội học tập 2 năm còn lại. Về Qui chế tài chính cho hoạt động của các Trung tâm học tập cộng đồng, Phó Thủ tướng cho biết, hôm nay Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ký Thông tư hướng dẫn thực hiện chế độ kinh phí hoạt động của Trung tâm học tập cộng đồng, Qui chế này sẽ được thực hiện từ ngày 01 tháng 01 năm 2009. Về nhân sự, Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ phối hợp với Bộ Nội vụ xây dựng văn bản cụ thể để sớm hướng dẫn cho các địa phương thực hiện./.

Lương Thanh Sở