Nghệ An là một trong những tỉnh có diện tích tự nhiên lớn của cả nước với 16.487 km2; trong đó chiếm khoảng 75% là diện tích đồi núi.

Tỉnh có 20 đơn vị hành chính cấp huyện, trong đó có 1 thành phố, 2 thị xã và 17 huyện. Toàn tỉnh có 10 huyện và 1 thị xã miền núi, trong đó có 5 huyện miền núi cao là: Kỳ Sơn, Tương Dương, Con Cuông, Quế Phong và Quỳ Châu. 4 huyện và thị xã ven biển: Quỳnh Lưu, Diễn châu, Nghi Lộc, thị xã Cửa Lò. Dân số của tỉnh có hơn 3 triệu người gồm 5 dân tộc, trong đó dân tộc thiểu số có Thái, H'Mông, Khơ mú, Đan lai với 42 vạn người.

Thu nhập bình quân đầu người trong năm 2007 là 450 USD, cơ cấu kinh tế với tỷ trọng: Nông nghiệp: 32,01%, Công nghiệp: 31,03%, Dịch vụ: 36,96%.

Nghệ An là tỉnh có truyền thống yêu nước, cách mạng đặc biệt là truyền thống hiếu học, tôn sư trọng đạo. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp là vùng tự do, là cái nôi để phát triển nền giáo dục cách mạng, là địa phương đào tạo nguồn nhân lực và nhân tài cho đất nước.

Cho tới nay, Nghệ An đã phát triển được một hệ thống giáo dục toàn diện. Hiện có 2 trường Đại học là Đại học Vinh và Đại học Sư phạm Kỹ thuật Vinh; 8 trường cao đẳng, Trung cấp chuyên nghiệp và trung cấp nghề.

Về giáo dục phổ thông có 87 trường THPT, có 1 Trường THPT chuyên Phan Bội Châu, 1 trường trung học Dân tộc nội trú, mạng lưới trường THCS, Tiểu học, Mẫu giáo ở tất cả các xã. Tất cả các huyện, thành thị đều có Trung tâm giáo dục thường xuyên, Trung tâm dạy nghề. Ở tỉnh có trung tâm giáo dục trẻ khuyết tật với quy mô trên 250 cháu, có làng trẻ SOS cũng với quy mô trên 200 cháu. Hàng trăm trung tâm dạy nghề, tin học, ngoại ngữ .

Toàn tỉnh, đã có 466 TTHTCĐ chiếm 97,7% số xã, phường, thị trấn, ngoài ra còn có 374 nhà Bưu điện - Văn hóa xã kết nối mạng Internet.

Hội Khuyến học đã phối hợp chặt chẽ với ngành Giáo dục trong các hoạt động khuyến học, khuyến tài, hỗ trợ phát triển giáo dục như vận động học sinh lưu ban tới lớp, hỗ trợ học sinh nghèo vượt khó, khuyến khích học sinh, giáo viên có thành tích trong giảng dạy và học tập. Phối hợp với các đoàn thể, các tổ chức xã hội. Hỗ trợ nhà trường quản lí học sinh trong dịp hè và những ngày nghỉ.

Do Hội Khuyến học Nghệ An đi sau các tỉnh nên Hội đã đề ra 2 chủ đề thi đua khuyến học đó là: Tháng khuyến học Nghệ An được phát động từ 5/8 đến 5/9 hàng năm nhằm đẩy mạnh phong trào xây dựng gia đình hiếu học, xây dựng quỹ khuyến học. Vận động tặng sách giáo khoa, hỗ trợ học sinh nghèo tới trường.

Chủ đề tết Khuyến học, khuyến tài tập trung vào xây dựng Dòng họ khuyến học. Sau 5 năm hoạt động, hai chủ đề này đã phát huy hiệu quả trong việc hỗ trợ giáo dục trong nhà trường và hỗ trợ giáo dục ngoài nhà trường, xây dựng quỹ khuyến học một cách có hiệu quả được xã hội quan tâm.

Xây dựng xã hội học tập là một nhiệm vụ to lớn trong quốc sách phát triển giáo dục, nhưng là một khái niệm mới mẻ. Sau khi nghiên cứu đề án của BCH TW Hội, Hội Khuyến học Nghệ An nhận thức phải tập trung xây dựng TTHTCĐ coi nó là cơ sở thiết yếu để xây dựng xã hội học tập từ cơ sở, chỉ có TTHTCĐ mới tạo cơ hội cho mọi người ở mọi lứa tuổi, mọi trình độ có cơ hội học tập thường xuyên, học tập suốt đời, cần gì học nấy. Đặc biệt là 85% lao động nông nghiệp, nông thôn.

Bằng thực tế kinh nghiệm của các tỉnh, Đề án và các hướng dẫn của TW Hội. Hội Khuyến học đã tích cực phối hợp với ngành giáo dục xây dựng mỗi huyện một số Tung tâm để rút kinh nghiệm. Đến cuối năm 2003, toàn tỉnh xây dựng được 45 trung tâm.

Với những kết quả đạt được trong năm 2003, năm 2004, ban Tuyên giáo Tỉnh ủy, Hội khuyến học, Sở Giáo dục& Đào tạo phối hợp tham mưu để Tỉnh ủy ra Chỉ thị số 20 ngày 23/02/2004 về việc tăng cường lãnh đạo xây dựng và phát triển các TTHTCĐ ở xã, phường, thị trấn. Chỉ thị khẳng định: "Thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội đặt ra sự cần thiết phải xây dựng và phát triển các TTHTCĐ ở xã, phường, thị trấn hướng tới xây dựng một xã hội học tập".

Trên cơ sở Chỉ thị của Tỉnh ủy, khảo sát tổng kết thực tiễn, Hội Khuyến học, Sở Giáo dục-Đào tạo xây dựng đề án "Xây dựng và phát triển TTHTCĐ góp phần phục vụ phát triển kinh tế - xã hội học tập ở Nghệ An".

Kết quả phát triển TTHTCĐ qua các năm như sau:

- Năm 2003: 59 Trung tâm
- Năm 2004: 192 Trung tâm
- Năm 2005: 310 Trung tâm
- Năm 2006: 430 Trung tâm
- Năm 2007: 466 Trung tâm, chiếm 97.5% số xã, phường, thị trấn có TTHTCĐ.

Sau 5 năm thực hiện đề án của Hội khuyến học Việt Nam và 3 năm thực hiện Quyết định 112 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng XHHT ở Nghệ An đã đạt được một số kết quả.

1. Đã hình thành dần dần mô hình XHHT ở Nghệ An thực hiện chủ trương xã hội hóa giáo dục

Mạng lưới trường, lớp giáo dục chính quy ngày càng được phát triển ở các bậc học, cấp học. Từng bước đáp ứng nhu cầu học tập của thanh thiếu niên.

Bên cạnh hệ thống giáo dục chính quy thì hệ thống giáo dục thường xuyên cũng phát triển rộng khắp trong đó các huyện, thành thị có các trung tâm GDTX, trung tâm dạy nghề, trung tâm chính trị, gần 100% số xã, phường, thị trấn có TTHTCĐ, có nhà Bưu điện văn hóa xã. Hằng trăm trung tâm dạy nghề góp phần đào tạo nguồn nhân lực cho địa phương.

2. Kết quả hoạt động của các TTHTCĐ.

-Tuy còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, tài chính nhưng qua kiểm tra và báo cáo của các huyện, thì hầu hết các TTHTCĐ đã đưa được chương trình khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư. Chương trình giáo dục phổ biến, pháp luật vào học.

Các nhóm chuyên đề khác chỉ thực hiện được ở những trung tâm thực sự có nhu cầu cấp bách như xóa mù chữ phổ cập miền núi.

Riêng chuyên đề nâng cao chất lượng cuộc sống, chăm sóc sức khỏe, phương pháp dưỡng sinh chỉ thực hiện được ở thành phố và một số trung tâm có điều kiện thường là vùng trung tâm huyện, thành thị.

Sở giáo dục đã phối hợp với Hội Khuyến học thống nhất tiêu chí để đánh giá phân loại các TTHTCĐ. Kết quả trong năm 2007 đạt được như sau:

Tổng số TT: 466

- Loại hoạt động tốt có hiệu quả khoảng 30%, tổ chức quản lý có nề nếp được cấp ủy, Chính quyền quan tâm đầu tư kinh phí. Tổ chức học được cả 4 nhóm chuyên đề:

- Loại trung bình: khoảng 30%, laọi này có xây dựng được kế hoạch nhưng chủ yếu tổ chức học đươc 2 nhóm chuyên đề là tuyên truyền phổ biến đưòng lối chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; chương trình khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư.

- Loại yếu: Còn lúng túng trong việc xây dựng kế hoạch. Chỉ tập trung học tập chuyên đề về khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư, thời sự, chính sách. Xã không có kinh phí đầu tư

Những nơi TTHTCĐ hoạt động tốt đã thu hút được người lao động tham gia học tập. Thông qua học tập, kiến thức được nâng lên, ứng dụng những tiến bộ kỹ thuật nên năng suất cây trồng: Lúa, Ngô, Lạc được nâng lên, góp phần nâng cao đời sống.

Việc nâng cao nhận thức và đường lối chính sách pháp luật của Nhà nước đã góp phần đấu tranh phòng chống tệ nạn xã hội, tình trạng vi phạm pháp luật Nhà nước giảm hẳn.

Trích Báo cáo 5 năm thực hiện Đề án Hội Khuyến học Việt Nam góp phần xây dựng xã hội học tập từ cơ sở của Hội Khuyến học Nghệ An

BBT