Giờ thực tập của SV khoa công nghệ thông tin trường ĐH Cần Thơ

Thành phố Cần Thơ là trung tâm kinh tế-xã hội và là hạt nhân về giáo dục và đào tạo của vùng đồng bằng sông Cửu Long. Với hệ thống các Trường đại học, Cao đẳng, Trung tâm nghiên cứu khoa học, nhiều năm qua Cần Thơ đã góp phần đào tạo một đội ngũ trí thức trẻ và công nhân có tay nghề cao không những cho thành phố mà cho cả vùng đồng bằng sông Cửu Long.

Vấn đề đặt ra là nguồn nhân lực của TP Cần Thơ tuy dồi dào về số lượng nhưng trình độ chuyên môn kỹ thuật còn thấp (11,4% lao động trong độ tuổi), chưa được đào tạo theo kịp nhu cầu của các ngành công nghiệp, thương mại và dịch vụ; mảng đào tạo nghề còn mỏng, phân tán và không cập nhật với tiến bộ công nghệ.

Nguồn nhân lực của Cần Thơ nói chung chủ yếu tập trung ở khu vực một (nông, lâm nghiệp, thủy sản), chưa phát triển mạnh ở khu vực hai (công nghiệp-xây dựng) và khu vực ba (thương mại-dịch vụ).

Thực hiện chủ trương về xây dựng và phát triển thành phố Cần Thơ trong thời kỳ CNH, HÐH, hai vấn đề đặt ra là tiền vốn và nhân lực. Nguồn nhân lực khoa học công nghệ tại thành phố vừa thừa, vừa thiếu, chưa có đội ngũ chuyên gia đầu ngành và cán bộ khoa học kỹ thuật giỏi. Ðiểm yếu của thành phố Cần Thơ là chưa thu hút được các nhà đầu tư vào lĩnh vực đào tạo và phát triển nguồn nhân lực.

Từ năm 2005 đến nay, chính sách và cơ chế phát triển nguồn nhân lực được cấp ủy, chính quyền thành phố đặc biệt quan tâm. Cùng với chương trình Mê Kông 1000 của các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long nhằm đào tạo một nghìn cán bộ có trình độ sau đại học ở nước ngoài, Cần Thơ cũng đưa ra đề án Cần Thơ - 150 để đào tạo 150 cán bộ có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ.

Tiếp đó, năm 2007, UBND thành phố Cần Thơ đề ra chương trình xây dựng và phát triển giáo dục - đào tạo nguồn nhân lực thành phố đến năm 2010 và tầm nhìn đến năm 2020, ban hành quy định về thực hiện chính sách hỗ trợ, khuyến khích nguồn nhân lực giai đoạn 2007-2010.

Tuy nhiên, việc thực hiện không đơn giản. Việc thu hút nguồn nhân lực có trình độ cao đã khó, nhưng việc đưa đi đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ và giữ chân họ sau đào tạo lại càng khó hơn và là vấn đề bức xúc hiện nay. Câu hỏi nhạy cảm liên quan tới việc tuyển chọn đội ngũ trí thức trẻ đưa đi đào tạo ở nước ngoài có khách quan? Số người sau khi được đào tạo trở về có tận tâm phục vụ Cần Thơ? Vẫn chưa có lời giải đáp thỏa đáng.

TP Cần Thơ đã được Bộ Nội vụ cho phép tuyển thẳng 29 chỉ tiêu có trình độ thạc sĩ, tiến sĩ vào làm việc trong các cơ quan hành chính nhà nước. Tính đến 31-12-2007, thành phố mới chỉ tiếp nhận được 10 hồ sơ thạc sĩ, tiến sĩ đăng ký dự tuyển, tuy nhiên có một số ngành nghề chưa phù hợp nhu cầu của thành phố, đối với những người có bằng cấp phù hợp với những ngành nghề cần thu hút của thành phố thì chỉ gửi hồ sơ đăng ký nhưng chưa nhận việc.

Việc tuyển chọn ứng viên cho đề án Cần Thơ-150 được dư luận quan tâm đặc biệt, đòi hỏi phải theo tiêu chuẩn, quy định của đề án. Sau khi qua các bước tiếp nhận hồ sơ, lập danh sách - lý lịch trích ngang, thẩm tra lý lịch, phỏng vấn trực tiếp, rồi đào tạo tiếng Anh cho các ứng viên được tuyển chọn theo chương trình 4 module. Khi ứng viên đã hội đủ tiêu chuẩn về ngoại ngữ, Ban Chủ nhiệm đề án Cần Thơ-150 sẽ tiến hành lựa chọn, đàm phán và ký hợp tác với các cơ sở đào tạo nước ngoài, nếu được sự chấp thuận của đối tác, Ban Chủ nhiệm sẽ tiếp tục hoàn tất các thủ tục, hồ sơ cần thiết để trình UBND thành phố Cần Thơ ra quyết định cử đi đào tạo. Tính đến thời điểm 31-12-2007, đề án Cần Thơ - 150 đã tuyển chọn được 103 ứng viên chính thức, đến nay 42 ứng viên đã lên đường ra nước ngoài học tập.

Trong khi việc thu hút nguồn nhân lực có trình độ cao đang gặp nhiều khó khăn, thì tình trạng cán bộ, công chức, viên chức thôi việc, tự bỏ việc đang là vấn đề thời sự. Trong thời gian từ năm 2004 đến cuối năm 2007, có đến 176 cán bộ, công chức, viên chức thôi việc, phần đông thuộc ngành giáo dục, y tế và các đơn vị sự nghiệp. Ðối với các cơ quan cấp Sở thì số lượng thôi việc phần lớn là thạc sĩ. Trong năm 2007, có ba trường hợp được thành phố Cần Thơ đưa đi đào tạo tiến sĩ ở nước ngoài (về chuyên ngành luật, quản trị kinh doanh, xây dựng), sau khi về nước công tác không bao lâu đã tự ý bỏ việc, chấp nhận bồi hoàn tiền ngân sách bỏ ra đào tạo để về TP Hồ Chí Minh làm việc cho các công ty.

Giám đốc Sở Nội vụ TP Cần Thơ Trần Oanh Liệt cho biết, bốn ngành nghề cần nhất hiện nay của Cần Thơ là ngành quy hoạch kiến trúc, quản lý đô thị, tài chính-thị trường chứng khoán và thương mại quốc tế. Hiện tại, cán bộ của Cần Thơ về bốn lĩnh vực trên đang thiếu. Ðại học Cần Thơ lại chưa đào tạo những chuyên ngành này, bởi vậy phải "tiếp thị" tại thành phố Hồ Chí Minh. Cần có hình thức kỷ luật thật nghiêm khắc và bồi hoàn thích đáng đối với những người được ngân sách xuất tiền cho đi đào tạo ở nước ngoài mà tự ý bỏ việc.

Việc đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật có trình độ chuyên môn cao gặp nhiều khó khăn, lúng túng hơn. Ðề án đào tạo ở nước ngoài nguồn nhân lực có trình độ sau đại học của thành phố Cần Thơ nguồn ứng viên không đều, hạn chế về trình độ ngoại ngữ. Cơ cấu ngành nghề và trình độ của ứng viên tham gia chỉ tập trung vào một số ngành như kinh tế, nông nghiệp... còn các ngành nghề như kiến trúc, xây dựng, văn hóa nghệ thuật, y học, cơ khí còn rất ít, thậm chí chưa có và số đông là học thạc sĩ, do đó chưa đáp ứng được yêu cầu về cơ cấu ngành nghề thành phố đang cần.

Cũng phải thấy rằng đề án Cần Thơ-150 chưa mở rộng đưa đi đào tạo bằng nhiều hình thức Nhà nước, gia đình, cá nhân cùng tham gia và tự túc 100%. Trong thời gian qua, mặc dù Chủ nhiệm đề án đã tích cực, chủ động tìm các nguồn tài trợ, học bổng của các cơ sở đào tạo nước ngoài nhưng kết quả còn hạn chế, do phải phụ thuộc vào quá trình đàm phán, ảnh hưởng của cơ sở đào tạo nước ngoài.

Sự bất cập trong thủ tục hành chính với các cơ sở đào tạo nước ngoài cũng ảnh hưởng phần nào đến họat động của đề án Cần Thơ - 150 do nhiều cơ sở đào tạo nước ngoài chưa ký hợp tác. Việc quản lý ứng viên đi học ở các cơ sở đào tạo nước ngoài cũng gặp không ít khó khăn. Ở đầu vào của việc tuyển chọn thì nguồn ứng viên là cán bộ, công chức, viên chức tham gia đề án còn hạn chế. Ðó là chưa kể đến tình trạng ứng viên không tiếp tục tham gia đề án vì nhiều lý do khác nhau cũng phần nào ảnh hưởng đến nguồn ứng viên của đề án.

Kết quả tuyển chọn ứng viên đề án Cần Thơ - 150 tính đến thời điểm 31-12-2007, tổng danh sách được phê duyệt là 136/148 ứng viên, tuy nhiên có đến 33 ứng viên không còn tham gia vì nhiều lý do khác nhau.

UBND thành phố Cần Thơ đã ban hành chính sách khuyến khích, hỗ trợ nguồn nhân lực của thành phố Cần Thơ (giai đoạn từ 2007-2011), thực tế là "trải thảm đỏ" để thu hút nhân tài từ các trung tâm kinh tế về Cần Thơ làm việc.

Ðối với Giáo sư-tiến sĩ được trợ cấp ban đầu (hỗ trợ một lần) với số tiền là 100 triệu đồng, Phó Giáo sư, tiến sĩ là 80 triệu đồng, tiến sĩ đang công tác, có kinh nghiệm thực tiễn ít nhất năm năm được hỗ trợ một lần là 60 triệu đồng, thạc sĩ là 50 triệu đồng; đối với tiến sĩ tuyển dụng mới thì được hỗ trợ một lần là 40 triệu đồng, nếu có đề tài, đề án khoa học được Hội đồng khoa học cấp thành phố thẩm định có tính khả thi và hiệu quả áp dụng cho TP Cần Thơ thì có mức thưởng riêng.

Cùng với những hỗ trợ, ưu đãi về vật chất, chính sách thu hút nguồn nhân lực có hàm lượng chất xám cao không thể bỏ qua những động viên về mặt tinh thần, đó là điều kiện làm việc, nghiên cứu, môi trường giao lưu, tiếp cận tri thức-văn hóa. Cho thấy TP Cần Thơ cần nỗ lực và quyết tâm hơn nữa để chuẩn bị dự nguồn nhân lực có trình độ chuyên môn cao thông qua việc khắc phục những bất cập trong việc khơi nguồn nhân lực, đa dạng hóa các mô hình đào tạo, tự thu hút và gửi đi đào tạo nhân lực.

LƯU QUỐC THẮNG

BBT (Theo nhandan.com.vn)