Quyết định 281/TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án "Đẩy mạnh phong trào học tập suốt đời trong gia đình, dòng họ và cộng đồng đến năm 2020" (gọi tắt là Đề án 281) và kế hoạch 90/BCĐ của Ban chỉ đạo xây dựng XHHT tỉnh Thái Bình (BCĐ XD-XHHT) về việc triển khai Đề án 281 của Chính phủ đã được các cấp, các ngành triển khai tích cực và quyết liệt ở cơ sở từ tháng 5/2014.

UBND, BCĐ XD XHHT các huyện, thành phố, các khối đều có văn bản chỉ đạo cơ sở, có chương trình kế hoạch thực hiện Đề án 281, kế hoạch 90 của BCĐ tỉnh và tổ chức các hội nghị quán triệt, các lớp tập huấn cán bộ, 12.700 cán bộ các cấp đã được tập huấn về học tập suốt đời và xã hội học tập, tiêu chí gia đình học tập (GĐHT) - Dòng họ học tập (DHHT) - Cộng đồng học tập (CĐHT) và Đơn vị học tập (ĐVHT). Cổng thông tin điện tử Thái Bình đã mở được chuyên mục "Khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT từ tháng 5/2014. Triển khai thực hiện Đề án 281 của Chính phủ đã tạo được một bước chuyển biến mới về nhận thức của các cấp, các ngành, các tầng lớp nhân dân về học tập suốt đời và XHHT.

Về việc thí điểm mô hình: GĐHT - DHHT - CĐHT - ĐVHT (gọi tắt là mô hình học tập) theo kế hoạch của BCĐ Đề án 281 Trung ương: Thái Bình là một trong 8 tỉnh của cả nước được chọn để thí điểm và 2 huyện: Đông Hưng, Kiến Xương được chọn để thí điểm mô hình học tập cho Trung ương. Các huyện, thành phố, các khối còn lại thuộc diện thí điểm của tỉnh. Như vậy Thái Bình tiến hành thí điểm ở 100% các huyện, thành phố, các khối. Toàn tỉnh 207 mô hình gồm 16 xã, phường, 32 thôn, tổ dân phố, 32 dòng họ, 96 gia đình và 31 cơ quan, đơn vị. Các mô hình đã được khảo sát bằng phiếu trước khi bước vào thí điểm, được hướng dẫn về tiêu chí GĐHT - DHHT - CĐHT và ĐVHT. BCĐ XD XHHT các cấp hướng dẫn, hỗ trợ kinh phí, cung cấp tài liệu, kiểm tra, đánh giá, công nhận đạt các danh hiệu. Đến cuối tháng 6 năm 2015 Thái Bình đã cơ bản hoàn thành thí điểm mô hình học tập giai đoạn 2014 - 2015. Các mô hình ở 2 huyện thuộc diện thí điểm của Trung ương đã có 100% đạt danh hiệu: GĐHT - DHHT - CĐHT và ĐVHT (24/24 gia đình, 8/8 dòng họ, 8/8 cộng đồng và 16/16 cơ quan, trường học).

6 huyện, thành phố còn lại đã có:
- 70/72 gia đình đạt GĐHT bằng 97%
- 29/30 dòng họ đạt DHHT bằng 96%
- 12/12 cơ quan (công đoàn công chức xã) đạt ĐVHT bằng 100%.

Thí điểm mô hình đạt kết quả cao như trên là do Thái Bình có phong trào xây dựng Gia đình hiếu học - Dòng họ hiếu học - Cộng đồng khuyến học và Đơn vị XHHT sớm và phát triển mạnh, đạt hiệu quả cao. Đó là nền tảng là tiền đề cho việc phấn đấu đạt các danh hiệu: GĐHT - DHHT - CĐHT và ĐVHT trong một thời gian ngắn.

Kết quả đóng góp vào bộ tiêu chí dự thảo của GĐHT - DHHT - CĐHT và ĐVHT Thái Bình thống nhất cao với đề xuất của Ban chỉ đạo Đề án 281 Trung ương và có một số đóng góp cụ thể ở từng tiêu chí.

Triển khai thí điểm mô hình học tập theo Đề án 281 BCĐ XD XHHT các cấp được củng cố, kiện tàon, tăng cường hoạt động, thể hiện được vai trò, vị trí của BCĐ trong tiến trình xây dựng XHHT. Việc thí điểm mô hình học tập được triển khai tích cực, khẩn trương, đúng tiến độ và đã có tác dụng mạnh mẽ đến các hoạt động khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT, đã nhận được sự quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp đối với sự nghiệp khuyến học, khuyến tài, xây dựng XHHT. Năm 2015 UBND tỉnh đã cấp kinh phí cho cấp tỉnh, cấp huyện, thành phố triển khai Đề án 281 là 2,6 tỷ đồng (mỗi huyện, thành phố 300 triệu, cấp tỉnh 200 triệu đồng). Kinh phí hoạt động cho các cấp hội xã, phường là trên 1,7 tỷ đồng (mỗi xã, phường 6 triệu đồng).

Trong năm 2016 việc triển khai Đề án 281 tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm: Tiếp tục tuyên truyền về học tập suốt đời và XHHT, tập huấn cán bộ các cấp về nội dung triển khai Đề án; Hoàn thiện và nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt được trong giai đoạn thí điểm; Nâng cao chất lượng hoạt động của Trung tâm học tập cộng đồng, đồng thời chuẩn bị mọi điều kiện để triển khai đại trà việc xây dựng GĐHT - DHHT - CĐHT và ĐVHT vào năm 2016.

Đặng Văn Cao