Ông Sùng Khua Dơ, đại diện dòng họ Sùng ở xã Pú Nhung.

Từ lâu, địa danh xã Pú Nhung (huyện Tuần Giáo, Điện Biên) được biết đến như là một địa chỉ đỏ của phong trào cách mạng ở vùng Tây Bắc. Vùng đất 100% là bà con người Mông này tự hào đã sản sinh 2 người con ưu tú dũng cảm, kiên trung, một lòng một dạ theo Đảng và đều được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND, đó là: chàng thiếu niên dũng cảm Vừ A Dính và Sùng Phái Sinh.

Xã Pú Nhung còn được biết đến là vùng đất hiếu học với những dòng họ, những gia đình hiếu học, trong đó, dòng họ Sùng là một ví dụ điển hình.

Một vinh dự vừa đến với dòng họ Sùng ở quê hương Anh hùng Vừ A Dính, đó là sự vinh danh Dòng họ hiếu học tại Đại hội thi đua và biểu dương phong trào xây dựng Gia đình hiếu học, Dòng họ hiếu học – Cộng đồng khuyến học toàn quốc lần thứ 3 được tổ chức mới đây tại Hà Nội. Ông Sùng Khua Dơ, đại diện dòng họ Sùng ở bản Phiêng Pi, xã Pú Nhung lên nhận bằng khen vui mừng cho biết, đây là nguồn động viên rất tích cực cho dòng họ Sùng trong phong trào khuyến học.

Trò chuyện với chúng tôi, ông Dơ chia sẻ: “Dòng họ Sùng là dòng họ người Mông tiêu biểu trong phong trào khuyến học trên mảnh đất Pú Nhung anh hùng. 100% con em họ Sùng đều đến trường đúng độ tuổi, hiện có 30 cháu đang theo học ở các trường đại học và cao đẳng trong nước. Nhiều người đang giữ vị trí công tác quan trọng, như: Đại tá Sùng A Hồng, Giám đốc Công an tỉnh Điện Biên; ông Sùng A Thu, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Tuần Giáo và trên 20 người đang công tác trong cơ quan, ban, ngành của xã và huyện...".

Họ Sùng là một trong những dòng họ lớn, có trên 200 hộ với 600 nhân khẩu, cư trú chủ yếu ở bản Phiêng Pi và trung tâm xã Pú Nhung với 100% dân tộc Mông. Từ cách đây mấy chục năm, cuộc sống thuần nông, bám nương rẫy còn nghèo lắm, nhưng dòng họ Sùng đã làm được một việc không thể thành có thể đó là họ đã xóa bỏ được tư tưởng lạc hậu trọng nam khinh nữ, con gái trong độ tuổi đều được đến lớp. Minh chứng là hiện nay đã có hàng trăm cán bộ, nữ sinh là người dân tộc Mông ở Pú Nhung đang công tác, học tập tại các cơ quan Nhà nước và các trường chuyên nghiệp, trường THPT… Bà Sùng Thị Vàng, hiện là cán bộ tỉnh Sơn La; bà Sùng Thị Tài, cán bộ Đài PT-TH tỉnh Điện Biên là những tấm gương hiếu học, vượt lên luật tục để học chữ, thay đổi cuộc sống.

Ông Sùng Giống Lầu, Trưởng dòng họ năm nay đã gần 90 tuổi, ông được coi là người đã “truyền lửa” cho phong trào học tập toàn xã. Ông đã vận động những người trong dòng họ và những dòng họ khác trong xã cùng nhau đoàn kết, xây dựng nên tổ chức Hội khuyến học từ xã đến thôn, bản phát triển vững mạnh, đem lại hiệu quả thiết thực. Dòng họ xây dựng quy ước hoạt động khuyến học và thành lập Ban khuyến học do Trưởng họ làm Trưởng ban.

Để có thể làm tốt công tác khuyến học - khuyến tài, Ban khuyến học dòng họ tổ chức mô hình nuôi trâu, bò khuyến học để có nguồn vốn động viên con cháu trong dòng họ học tập tốt, giúp đỡ các cháu khó khăn có điều kiện đến trường. Mô hình nuôi trâu, bò khuyến học bán được 30 con giúp đỡ và khen thưởng cho trên 100 em học sinh của dòng họ. Các chi họ, gia đình của dòng họ Sùng trong thôn, xã còn đóng góp một phần không nhỏ cho Quỹ khuyến học của địa phương. Không chỉ đóng góp về vật chất, dòng họ Sùng còn đi đầu trong việc khuyến khích con em kiên trì theo học hết các cấp học, bậc học.

Gia đình ông Sùng A Lầu có 5 người con, là một hộ nghèo nhất họ, nhưng nhờ sự động viên và hỗ trợ của dòng họ, các con của ông Lầu đã được đến lớp. Ông Lầu còn được hỗ trợ về vay vốn, sản xuất và chăn nuôi bò để phát triển kinh tế hộ gia đình. Hay như gia đình ông Sùng Giống Sếnh, có 3 người con, nhà nghèo, nhưng nhờ sự hỗ trợ của dòng họ đã thoát nghèo và vươn lên làm giàu, giờ ông đã mua được xe ôtô tải, con cái học hành khá giỏi.

Bên cạnh đó, để nâng cao chất lượng học tập cho con em mình, dòng họ Sùng đã vận động các gia đình trong họ và nhân dân trong xã tình nguyện đóng góp xây dựng khu bán trú dân nuôi tại điểm trường trung tâm xã. Đây còn là nơi sinh hoạt chung của học sinh các thôn, các bản xa trung tâm và con em người Mông của các xã bạn. Với tinh thần “tương thân, tương ái”, dòng họ Sùng còn đứng ra vận động, quyên góp trực tiếp hỗ trợ con em các dòng họ khác có hoàn cảnh khó khăn theo học hết lớp, hết cấp.

Hiện nay, ở Pú Nhung không chỉ có dòng họ Sùng, mà dòng họ Vừ, họ Lầu… cũng đều trở thành những dòng họ hiếu học. Chính nhờ được học chữ, nâng cao trình độ dân trí mà từ hàng chục năm nay, người Mông xã Pú Nhung nói chung, dòng họ Sùng, họ Vừ, họ Lầu nói riêng không có người vi phạm pháp luật; xã không có trọng án, không có người nghiện ma túy, không có tệ nạn xã hội.

Lưu Hiệp - Báo Công An Nhân Dân