Tại hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết ba năm thực hiện đào tạo nghề cho lao động nông thôn do Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân chủ trì sáng nay (17-7) cho thấy, nhiều tỉnh thành chưa quan tâm đúng mức đến vấn đề này.

Ba tỉnh “trắng” Ban chỉ đạo cấp xã

Theo báo cáo của Ban chỉ đạo trung ương thực hiện quyết định 1956 về đào tạo nghề cho lao động nông thôn, trong giai đoạn đầu của chương trình, nhiều địa phương đã chủ động bố trí ngân sách và huy động các nguồn khác bằng và cao hơn so với nguồn ngân sách trung ương hỗ trợ.

Trên 61% lao động nông thôn sau khi học nghề tiếp tục làm nghề cũ nhưng năng suất lao động được nâng lên. Nhiều lao động nông thôn có việc làm mới hoặc thành lập doanh nghiệp, tổ hợp tác.

Số người thoát nghèo, số người có thu nhập khá tăng, có nhiều hộ làm giàu (có thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm) tăng. Bước đầu thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động trong nông thôn.

Tuy nhiên, công tác dạy nghề cho lao động nông thôn còn chậm, thiếu đồng bộ, chưa phù hợp với đặc điểm của từng vùng, ngành kinh tế; thiếu định hướng dài hạn, chưa gắn với quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế- xã hội, quy hoạch nông thôn mới. Một số nơi, dạy nghề còn chạy theo số lượng; chất lượng thấp, chưa phù hợp với nhu cầu của người học và người sử dụng lao động.

Mạng lưới cơ sở dạy nghề còn nhiều bất cập, cơ sở vật chất, thiết bị chưa đáp ứng yêu cầu; đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về dạy nghề thiếu về số lượng và yếu về nghiệp vụ. Công tác kiểm tra, giám sát còn hạn chế. Công tác tuyên truyền, phổ biến về dạy nghề cho lao động nông thôn chưa sát thực tế, chưa phong phú về hình thức.

Cả nước chỉ có 10 đơn vị hành chính cấp huyện và 687 xã chưa có Ban chỉ đạo. Cá biệt ba tỉnh Lai Châu, Bình Định, Đác Nông không thành lập Ban chỉ đạo cấp xã ở tất cả các xã. Ba tỉnh Hưng Yên, Tây Ninh, Bà Rịa Vũng Tàu không có cơ sở đào tạo nghề trên địa bàn huyện. Có đến năm địa phương đạt tỷ lệ lao động nông thôn học nghề có việc làm dưới 70% như Yên Bái chỉ 16%, Ninh Bình 56%, TPHCM 66%.

Có địa phương đầu tư sai đối tượng, không thực hiện theo quy trình xác định nghề đào tạo, nhu cầu học nghề của người dân, chưa giới thiệu được nghề học phù hợp, xây dựng và phê duyệt định mức chi phí đào tạo chưa đúng hướng dẫn,… Công tác kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm và thực hiện chế độ báo cáo, chất lượng báo cáo thực hiện Đề án còn yếu, nặng về hình thức.

Ưu đãi giáo viên đến với nông dân

Theo đại diện nhiều tỉnh thành, cần nâng cao mức hỗ trợ cho các đối tượng nghèo, cận nghèo học nghề, kinh phí mua sắm trang thiết bị phục vụ dạy học tại các trung tâm dạy nghề cho lao động nông thôn. Gắn đào tạo nghề với tiêu thụ sản phẩm.

Các bộ ngành tạo điều kiện hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm cho nông dân. Bộ LĐTBXH nên hướng dẫn tiêu chí cho trung tâm đào tạo nghề kiểu mẫu, tổ chức và hoạt động chung của Trung tâm Dạy nghề, giáo dục thường xuyên và hướng nghiệp tổng hợp cấp huyện. Tăng cường bồi dưỡng nghiệp vụ sư phạm cho đội ngũ giáo viên dạy nghề, ưu đãi đặc biệt đội ngũ giáo viên đến với nông dân.

Ông Sèn Chỉn Ly, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang đề nghị tăng mức hỗ trợ tiền ăn cho hộ cận nghèo từ 15-25.000 đồng/người/ngày, rút ngắn quy định về khoảng cách xuống còn 5 km đối với lao động nông thôn ở vùng núi, vùng sâu, vùng xa để thu hút và hỗ trợ tốt hơn với đối tượng này.

Bên cạnh đó cần có chính sách ưu tiên hơn với đối tượng người khuyết tật, nâng mức hỗ trợ đi lại, ăn ở, sinh hoạt tại nơi học lên 50.000đ/ngày. Bố trí nguồn vốn cho các trung tâm dạy nghề tại các huyện 30a. Xem xét bổ sung biên chế quản lý dạy nghề tại các phòng thương binh xã hội huyện. Hiện Hà Giang chỉ có 4/11 huyện đã bố trí được.

Ông Nguyễn Văn Linh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang cũng mong muốn hỗ trợ kinh phí xây dựng trung tâm dạy nghề công lập cấp huyện tại các huyện chưa có. Điều chỉnh tăng mức hỗ trợ kinh phí xây dựng cơ sở vật chất, mua sắm trang thiết bị dạy nghề vì mức đầu tư ba tỷ đồng/một trung tâm như hiện nay là rất thấp.

Theo đại diện của Ngân hàng chính sách, những năm tới Ngân hàng chính sách sẽ kênh tín dụng đắc lực cho chương trình với nguồn vốn rộng rãi hơn.

“Nghèo vay kiểu nghèo, cận nghèo vay kiểu cận nghèo tùy theo đối tượng mà có mức vay và lãi suất vay hợp lý”, đại diện Ngân hàng nói .

Gắn đào tạo nghề với việc làm

Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân, Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương thực hiện Quyết định 1956 nhấn mạnh, những số liệu thực hiện ba năm qua cho thấy chương trình đi đúng hướng đem lại hiệu quả kinh tế cho xã hội. Tuy 63 tỉnh thành đã thành lập Ban chỉ đạo song cần sớm được khắc phục một số chỗ còn vùng “trắng” (không có Ban chỉ đạo cấp xã ở tất cả các xã).

Thành tựu là 63 tỉnh thành đã xây dựng và phê duyệt danh mục đào tạo nghề. 12.214 giáo viên cơ hữu tham gia dạy nghề cho nông thôn, trong đó có tới 11.379 người không phải là giáo viên mà là những thợ cả, nông dân giỏi. Nhiều nông dân đã được học và làm nghề và thoát nghèo.

Phó thủ tướng Chính phủ Nguyễn Thiện Nhân cũng nhấn mạnh bố trí cán bộ chuyên trách. Hiện chỉ có 382/663 huyện bố trí được, đạt tỷ lệ 58%, thấp nhất trong các con số đầu vào của chương trình.

Đào tạo nghề theo nhu cầu xã hội một số nơi chưa tốt. Tổng kinh phí đầu tư chưa nhiều, chi cố định cao trong khi chi thường xuyên thấp.Sự quan tâm của một số lãnh đạo địa phương chưa đủ. Hà Nội và ba tỉnh thành khác vẫn chưa tổng kết ba năm thực hiện. 10 tỉnh không nắm được người lao động được học nghề gì.

Phó Thủ tướng khẳng định dạy nghề cho lao động nông thôn là giải pháp quan trọng để xây dựng nông thôn mới vì chỉ tiêu nâng cao thu nhập là chỉ tiêu quan trọng và khó nhất của chương trình này.

Theo Nhân Dân