Để quán triệt Chỉ thị số 11-CT/TW của Bộ Chính trị về " tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập”, ngày 31/8/2007 Ban Thường vụ Thành uỷ Đà Nẵng đã ban hành Công văn số 443-CV/TU về việc thực hiện và triển khai Chỉ thị trên, ngày 21/12/2007 Uỷ ban Nhân dân thành phố ra Quyết định số 72/2007/QĐ-UBND “Phê duyệt kế hoạch triển khai thực hiện Đề án xây dựng xã hội học tập đến năm 2010 trên địa bàn thành phố Đà Nẵng”.

Qua 2 năm triển khai thực hiện Chỉ thị 11-CT/TW, Hội Khuyến học các cấp trên địa bàn thành phố tiếp tục được củng cố và phát triển vững mạnh, đáp ứng yêu cầu làm nòng cốt trong viêc liên kết, phối hợp các tổ chức, các lực lượng xã hội tham gia hoạt động khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập; công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập đã có những bước phát triển mạnh mẽ, thu hút được sự quan tâm của toàn xã hội; cùng với những nỗ lực của các cấp uỷ đảng, chính quyền, các ngành, các địa phương, đơn vị, các cấp Hội Khuyến học đã được củng cố, thành lập từ thành phố đến tất cả các quận, huyện, xã, phường và các dòng họ, trường học, cơ quan, đơn vị kinh doanh, khu dân cư, nhà chùa, xứ đạo … đã thu hút đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia và đạt nhiều kết quả rõ rệt.

Các phong trào thi đua xây dựng “Gia đình hiếu học”, “Khu dân cư khuyến học”, “Dòng họ khuyến học” được khơi dậy và ngày càng phát triển mạnh về số lượng đã góp phần phát huy truyền thống hiếu học của dân tộc, theo tinh thần học tập thường xuyên, học tập suốt đời. Đã có 52.892 hộ gia đình đăng ký “Gia đình hiếu học” chiếm tỷ lệ 33,2% tổng số hộ trên toàn thành phố và đã công nhận 19.106 hộ gia đình đạt danh hiệu “Gia đình hiếu học” chiếm tỷ lệ 35,9% tổng số hộ đăng ký.

Thành phố đã tổ chức Đại hội biểu dương các Gia đình hiếu học và học hành thành đạt tiêu biểu toàn thành phố lần thứ III năm 2008 gồm 84 gương tiêu biểu, trong đó có 56 gia đình hiếu học, 8 gia đình Tiến sĩ, 7 gia đình Thạc sĩ, 3 gia đình thành đạt, 01 Câu lạc bộ Gia đình hiếu học, 01 phường khuyến học, 01 thôn khuyến học, 02 tổ dân phố khuyến học, 5 dòng họ hiếu học; đây là những tập thể, gia đình, cá nhân đã có nhiều thành tích và cố gắng trong việc thực hiện thành công các tiêu chí xây dựng “Gia đình hiếu học và học hành thành đạt”, theo đúng tinh thần của xây dựng xã hội học tập.
Các trung tâm học tập cộng đồng được thành lập ở tất cả các xã, phường. Thành phố hiện có 56/56 xã, phường có trung tâm học tập cộng đồng, mỗi trung tâm học tập cộng đồng được ngân sách thành phố hỗ trợ 20 triệu đồng/năm. Hoạt động của các trung tâm bước đầu đã tạo cơ hội học tập, bồi dưỡng kiến thức cho mọi tầng lớp nhân dân ở tất cả các xã, phường trên địa bàn thành phố, tạo điều kiện để mọi người dân đều có thêm cơ hội được học tập nâng cao hiểu biết, năng lực sản xuất, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống. Các trung tâm học tập cộng đồng đã phối hợp với Hội Khuyến học các cấp, dưới sự lãnh đạo toàn diện của cấp ủy Đảng bước đầu hoạt động đã có hiệu quả, phù hợp với điều kiện và nhu cầu học tập của nhân dân địa phương. Tiêu biểu như trung tâm học tập cộng đồng phường Thanh Bình, phường Hòa Cường Nam quận Hải Châu, phường Thạc Gián quận Thanh Khê, phường An Hải Đông quận Sơn Trà, phường Hòa Quý quận Ngũ Hành Sơn, phường Hòa Minh quận Liên Chiểu, phường Hòa Phát quận Cẩm Lệ, xã Hòa Tiến, xã Hòa Phong huyện Hòa Vang…

Hội Khuyến học thành phố đã có những hình thức, biện pháp cụ thể nhằm hỗ trợ các hoạt động giáo dục trong nhà trường, đặc biệt quan tâm đến các khu vực miền núi; hỗ trợ học bổng, bảo trợ dài hạn học sinh mồ côi nghèo; góp phần xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, xây dựng trường chuẩn; hưởng ứng Cuộc vận động chống tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục, phong trào xây dựng “Trường học thân thiện, học sinh tích cực” ...

Thành hội đã thành lập Trung tâm tư vấn và cung ứng dữ liệu học bổng đã phát huy tác dụng tốt. Trong 5 năm (2003 - 2008), Hội Khuyến học các cấp đã vận động các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước hỗ trợ hơn 24,332 tỷ đồng nhằm để khen thưởng, trao học bổng và trợ cấp cho giáo viên, học sinh gặp khó khăn như giải thưởng khuyến tài Huỳnh Thúc Kháng, học bổng, bảo trợ dài hạn cho học sinh mồ côi nghèo, học sinh nghèo hiếu học; hàng trăm bộ quần áo, dụng cụ học tập, xe đạp… Bên cạnh việc vận động tài trợ xây dựng quỹ khuyến học, Hội Khuyến học các cấp đã tích cực phối hợp các lực lượng xã hội trong việc vận động học sinh bỏ học trở lại trường, công tác phổ cập giáo dục, chống các tệ nạn xã hội xâm nhập vào nhà trường …

Hội Khuyến học thành phố sau hơn 11 năm hoạt động đã làm tốt vai trò là nòng cốt trong việc liên kết, phối hợp các lực lượng xã hội đẩy mạnh phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập. Đến nay, mạng lưới tổ chức khuyến học đã phát triển từ thành phố đến xã, phường; có 7/7 tổ chức Hội quận, huyện; 56/56 Hội xã, phường với 2.499 tổ chức Hội, Chi hội, Phân hội, Ban khuyến học ở các trường học, tổ dân phố, tộc họ, cơ quan, nhà chùa, xứ đạo với 93.554 hội viên, chiếm tỷ lệ 11,32% dân số toàn thành phố.

Ban Chấp hành Hội Khuyến học các cấp đều có sự tham gia của Hội Cựu chiến binh, Hội Nông dân, Hội Liên hiệp phụ nữ, Liên đoàn Lao động, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh… Thành hội đã ký kết các văn bản liên kết, phối hợp hoạt động khuyến học với từng tổ chức, đoàn thể ở cấp thành phố như liên kết, phối hợp vận động các đoàn thể mở rộng hoạt động khuyến học, khuyến tài phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng đoàn thể; vận động các chức sắc, tổ chức tôn giáo như nhà chùa, nhà thờ hoạt động khuyến học, từ thiện ....

Thành hội, Hội Khuyến học các quận, huyện và Hội cơ sở đã chủ động lồng ghép các phong trào lớn do Mặt trận Tổ quốc thành phố phát động như phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”; phong trào xây dựng Gia đình văn hóa với Gia đình hiếu học; lồng ghép phong trào xóa đói giảm nghèo với việc hỗ trợ học bổng cho học sinh nghèo hiếu học và học sinh mồ côi nghèo ...

Một số tổ chức Hội đã xây dựng được các mô hình điển hình tiên tiến với hình thức hoạt động đa dạng, phong phú, tiêu biểu như: “Câu lạc bộ Gia đình hiếu học” theo phương châm “Học tốt, làm tốt, sống tốt” của khu dân cư Hải Hà I phường Thanh Bình, khu dân cư Tiên Sơn 1A phường Hòa Cường Nam và “Câu lạc bộ Hán Nôm” phường Hòa Thuận Tây, quận Hải Châu; “Câu lạc bộ Gia đình hiếu học” của phường Thạc Gián, quận Thanh Khê; mô hình “Tiếp sức đến trường” của UBND quận Ngũ Hành Sơn đã mang tính đột phá, có ý nghĩa thực tiễn, nhân văn, xã hội hóa cao, thiết thực góp phần hạn chế học sinh bỏ học, nâng cao trình độ số học sinh học yếu có nguy cơ bỏ học vươn lên trung bình, theo kịp bạn bè trong lớp; mô hình “Dòng họ hiếu học” tiêu biểu như của tộc Phạm - Trà Lộ phường Hòa Hải, quận Ngũ Hành Sơn; tộc Lê - phường Mân Thái, quận Sơn Trà; tộc Phan Văn - phường Hòa Minh, quận Liên Chiểu; tộc Đỗ - Thái Lai, xã Hòa Nhơn, huyện Hòa Vang; mô hình “Khu dân cư khuyến học” tiêu biểu như của Chi hội khu dân cư số 2 phường Hòa Phát, quận Cẩm Lệ và Chi hội khu dân cư Bình An 2, phường Hòa Cường Nam, quận Hải Châu ...

Trong thời gian đến, Hội Khuyến học các cấp trên địa bàn thành phố tiếp tục phát triển công tác khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập đi vào chiều sâu. Mở rộng và nâng cao chất lượng phong trào khuyến học, khuyến tài, góp phần hỗ trợ các cơ sở giáo dục trong giảng dạy và học tập; xây dựng gia đình hiếu học, cộng đồng, tộc họ, cơ quan, doanh nghiệp, đơn vị khuyến học; đẩy mạnh xây dựng các trung tâm học tập cộng đồng ở xã, phường với nhiều hình thức học tập đa dạng, phù hợp với điều kiện và nhu cầu học tập của nhân dân và cán bộ. Chú trọng và kịp thời phát hiện, có chính sách cụ thể để bồi dưỡng nhân tài, nhất là tài năng trẻ trên các lĩnh vực. Củng cố, xây dựng, phát triển tổ chức Hội Khuyến học thành phố, quận, huyện, xã, phường đến các Chi hội khu dân cư vững mạnh đáp ứng yêu cầu làm nòng cốt cho sự liên kết, phối hợp với các tổ chức, các lực lượng xã hội tham gia phong trào khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập.

Phạm Phú Bình – Ban Tuyên giáo Thành ủy Đà Nẵng