Lớp học đào tạo chuyên viên quản trị mạng.

Nhu cầu tìm kiếm nguồn nhân lực công nghệ thông tin (CNTT) chất lượng cao đã thúc đẩy sự hình thành các mô hình liên kết đào tạo giữa nhà trường và doanh nghiệp.

Nhiều hình thức hợp tác như doanh nghiệp tham gia vào quy trình đào tạo, trao học bổng, tổ chức ngày hội việc làm hay nhận sinh viên thực tập... đã được tổ chức nhằm thu hẹp khoảng cách giữa đào tạo và môi trường làm việc thực tế.

Liên kết đào tạo

Sự liên kết trong đào tạo giữa doanh nghiệp và nhà trường ngày càng phổ biến. Ngày càng có nhiều trường tổ chức ngày hội việc làm cho sinh viên để thu hút các doanh nghiệp tham gia, tạo điều kiện để sinh viên tiếp xúc và đi thực tập tại các doanh nghiệp. Ðây là xu hướng tất yếu giúp giải quyết được đầu ra và thu hút đầu vào của các trường, đồng thời giải quyết được bài toán nhân sự cho các doanh nghiệp, đặc biệt khi CNTT là ngành có biến động về nhân sự rất cao.

Việc liên kết đào tạo đã đem lại khá nhiều lợi ích cho cả người học, các doanh nghiệp và nơi đào tạo. Phạm Quốc Tuấn, hiện là trưởng nhóm dịch vụ hệ thống (system service) tại Công ty MM Software có trụ sở đặt tại TP Hồ Chí Minh. Tuấn bắt đầu công việc tại đây từ khi còn là sinh viên thực tập. Sau ba tháng thực hiện đề tài do công ty đề nghị và hướng dẫn, Quốc Tuấn được nhận làm việc chính thức. Chỉ một năm sau đó, Quốc Tuấn đã được đề bạt lên vị trí trưởng nhóm nhờ kết quả làm việc tốt và phát huy được khả năng lãnh đạo của mình. Quốc Tuấn là một trong nhiều sinh viên thực tập được MM Software tuyển dụng sau những kỳ thực tập tương tự. Trưởng phòng Nhân sự của MM Software Võ Thị Quế Chi cho biết: "Hai năm qua chúng tôi đã tiếp nhận hai sinh viên tốt nghiệp thủ khoa từ các đề tài và sự hướng dẫn của công ty. Hiện MM Software có khoảng 40 nhân viên thì một phần ba số đó được tuyển từ các nguồn sinh viên mới tốt nghiệp". Giải thích về việc quan tâm tuyển dụng nhân lực từ nguồn sinh viên mới tốt nghiệp, bà Chi cho biết thêm: "Sinh viên gần đây rất năng động, chỉ cần hai tuần đầu được hướng dẫn làm quen với công việc là họ có thể tham gia làm việc theo nhóm. Nếu sinh viên có nền tảng kiến thức tốt, công ty chỉ cần hướng dẫn cách bắt tay vào làm. Việc còn lại là khả năng tiếp nhận và bổ sung phần kiến thức cần thiết để thực hiện công việc".

Nói về việc gắn kết hoạt động đào tạo với doanh nghiệp, thầy Trần Vũ Bình, Trưởng khoa CNTT Trường đại học Hoa Sen cho biết, hiện có hơn 10 doanh nghiệp hợp tác thường xuyên với trường, đa số đều có phản hồi tốt về sự hợp tác đào tạo sinh viên. Các công ty tiếp nhận sinh viên vào làm sau thực tập chiếm hơn 50%. Ðể việc liên kết đào tạo thực sự hiệu quả, trường tổ chức hẳn một phòng chuyên quan hệ với doanh nghiệp. Hằng tháng phòng này đều tổ chức các buổi hội thảo chuyên đề và mời doanh nghiệp đến trao đổi cùng sinh viên về các kinh nghiệm, nhu cầu tuyển dụng. Những hoạt động này đã giúp sinh viên trang bị thêm các kỹ năng mềm như cách quản lý nhóm, cách lựa chọn khi nào lắng nghe, khi nào ra quyết định, phương pháp ra quyết định... Ngoài ra, trường còn xây dựng ban cố vấn từ doanh nghiệp, tiếp nhận sự phản biện trực tiếp về các chương trình giảng dạy để có sự thay đổi cho phù hợp, đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp.

Thu hẹp khoảng cách

Ðể thu hẹp khoảng cách giữa đào tạo và môi trường làm việc thực tế trong ngành CNTT, "nhúng" môi trường doanh nghiệp vào trong nhà trường đang là một giải pháp được nhiều trường đại học, cơ sở đào tạo và doanh nghiệp thực hiện. Tại Trường đại học FPT, ngay từ năm học thứ ba, sinh viên được làm quen với môi trường làm việc trong công ty phần mềm (Công ty FPT Software) suốt một năm. Các sinh viên được tham gia vào quá trình đào tạo của chính công ty và thực tập cả về kỹ thuật và các quy trình vận hành bên trong công ty phần mềm. Sau khi tốt nghiệp họ đều được công ty tiếp nhận vào làm việc. Ðể giải quyết những trở ngại trong tiếp nhận sinh viên vào doanh nghiệp, Công ty FPT Software có hẳn một trung tâm chuyên đào tạo nhân lực trong vài tháng để nhân viên mới quen với các quy trình, cách thức vận hành công việc ở công ty mang tính chất bổ sung cho những gì họ đã được đào tạo. Tại Trường đại học Hoa Sen, sinh viên năm thứ hai bắt đầu được vào doanh nghiệp thực tập trong tám tuần. Dự kiến trong thời gian tới trường sẽ thực hiện chương trình "cử nhân thách thức" theo mô hình đào tạo xen kẽ với việc tạo điều kiện cho các sinh viên khá giỏi có thể đi thực tập, làm việc cả năm ở doanh nghiệp và sau đó quay về kết thúc chương trình học. Bên cạnh đó, nhà trường xây dựng phương pháp giảng dạy chú trọng phát triển các kỹ năng, giúp xử lý các tình huống theo bối cảnh chứ không theo từng sự vụ cụ thể, giúp cho sinh viên nhận thức về môi trường thực tế thay đổi liên tục và nhu cầu học hỏi cái mới.

Việc ra đời Liên hiệp các trường đại học và doanh nghiệp đào tạo CNTT Việt Nam (SEG Vietnam) mới đây cũng nằm trong những nỗ lực chung nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực CNTT nước ta. Tuy nhiên, điểm khác biệt là lần đầu tiên có sự liên kết hợp tác giữa nhiều trường với nhau, trong đó có doanh nghiệp. Với liên kết đào tạo này, các học viên trong hệ thống SEG Vietnam sẽ được chuyển tiếp liên thông với hệ thống đào tạo thuộc trường CMU tại Mỹ. Ðồng thời, với uy tín của CMU, chứng chỉ tốt nghiệp từ các trường thuộc SEG Vietnam được coi như dấu ấn chất lượng đạt chuẩn quốc tế, cho phép các học viên Việt Nam có thể "đầu quân" tại các tập đoàn lớn trên thế giới. CMU sẽ giúp huấn luyện 100 giảng viên nòng cốt cho SEG Vietnam và chuyển giao toàn bộ giáo trình hai chương trình trên bằng tiếng Anh cho SEG Vietnam. Dự kiến sau 10 năm, sẽ có khoảng 5.000 sinh viên được cấp bằng CMU từ hệ thống SEG Vietnam. Theo ThS. Lê Nguyên Bảo, Phó hiệu trưởng Trường đại học Duy Tân (Ðà Nẵng), từng tốt nghiệp loại ưu CMU, thì kiến thức và kỹ năng về kỹ thuật cơ bản của CMU không khác nhiều lắm so với các chương trình đào tạo CNTT truyền thống. Nhưng điểm khác biệt là CMU cho sinh viên học và làm với những khối kiến thức này từ rất sớm, chỉ trong một đến hai năm đầu thay vì trải dài trong ba, bốn năm. Yếu tố thực hành được đặc biệt chú trọng. Rất nhiều kiến thức, kỹ năng và công cụ phát triển phần mềm được giảng dạy ở CMU đang được sử dụng trong ngành phần mềm ở Mỹ. Ðây là những tài nguyên mà sinh viên Việt Nam ít có cơ hội được tiếp cận. Bên cạnh đó, CMU còn lồng ghép các kiến thức về quản trị kinh doanh và tính chuyên nghiệp để cho ra "lò" các kỹ sư tin học hoàn thiện và đa năng hơn.

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp phần mềm Việt Nam, nhu cầu nhân lực ngành phần mềm (PM) trong nước ngày càng tăng cao. Ước tính, giai đoạn 2008-2010 cần 12.000 - 15.000 người/năm; giai đoạn 2011-2015 cần từ 20.000 đến 25.000 người/năm. Trong bối cảnh nhiều dự án lớn về CNTT đang được xúc tiến đầu tư vào Việt Nam, sự gắn kết các hoạt động giữa nhà trường và doanh nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo và tuyển dụng là một đòi hỏi bức thiết cần được chú trọng. Việc sớm đưa sinh viên vào doanh nghiệp thực tập và làm việc cần được tăng cường hơn nữa cả về chất lượng lẫn số lượng.

Tuấn Linh

(Theo nhandan.vn)