Dưới sự chỉ đạo sát sao của các cấp uỷ Đảng, chính quyền, UBMTTQ tỉnh, sự gắn bó và phối hợp hỗ trợ của Sở Giáo dục và Đào tạo, các ban, ngành, hội quần chúng, sự hoạt động hăng say bền bỉ của các cấp Hội Khuyến học các cấp, dù còn nhiều khó khăn do lũ lụt gây ra ảnh hưởng nhiều đến đời sống kinh tế-xã hội trong tỉnh, nhưng phong trào khuyến học, khuyến tài Hà Tĩnh vẫn đạt kết quả khả quan trên nhiều mặt hoạt động.

Xây dựng và phát triển hội đi đôi với nâng cao chất lượng hoạt động

Đến nay toàn tỉnh đã có 4.646 chi hội các loại (thôn xóm, trường học, cơ quan xí nghiệp) trong đó đã coi trọng việc phát triển thêm các chi hội, thôn xóm như ở Hương Sơn, Hồng Lĩnh, Can Lộc toàn tỉnh tăng hơn năm 2007 1à 536 Chi hội.

Các đơn vị huyện, thị đã quan tâm nhiều đến chất lượng hoạt động của các chi hội thôn xóm, khối phố, vì đây là chân rết vững chắc của các hội cơ sở nên đã tập trung chỉ đạo để nhân rộng mô hình này như chi hội 7 ở Hương Trà (Hương Khê) , chi hội 8 ở phường Bắc Hồng (Hồng Lĩnh) , chi hội Hưng Lợi ở Thị trấn Kỳ Anh . . .

Trên cơ sở củng cố và phát triển các chi hội, việc duy trì và phát triển hội viên cũng được coi trọng. Một số đơn vị đã tổ chức lập danh bạ hội viên để theo dõi các hoạt động thường kỳ, có nơi còn thực hiện được việc thu hội phí trong hội viên như ở các phường xã Bắc Hồng, Nam Hồng, Trung Lương (Hồng Lĩnh).

Số Hội viên hiện có 268.684 người tăng hơn năm 2007 là 1.890 người, đạt tỷ lệ 20,6% số dân trong tỉnh, trong đó có nhiều đơn vị đã có số hội viên tăng nhiều như Hương Sơn tăng 870 Hội viên, Can Lộc tăng 792 Hội viên . . .

Xúc tiến các hoạt động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục chính qui

Là người bạn đồng hành thân thiết với ngành Giáo dục - Đào tạo, Hội luôn coi trọng việc hỗ trợ về tinh thần và vật chất thường xuyên với nhiều hình thức phong phú đối với giáo viên, học sinh trong hệ thống giáo dục chính quy.

Ở các huyện, thị, nhiều cơ sở đã có những hình thức thiết thực góp phần trong việc nâng cao chất lượng nhà trường như mở các lớp bồi dưỡng cho học sinh học lực yếu, có hoàn cảnh khó khăn như ở Hương Sơn đã mở được 18 lớp do Hội viên có trình độ là Cựu giáo chức giảng dạy.

Đối với những học sinh vì quá khó khăn như bỏ học nửa vời, hội Nghi Xuân đã chủ rương đi sát các gia đình vận động được 23 học sinh trở lạitrường, mở được 2 lớp học tình thương cho 17 em có hoàn cảnh đặc biệt.

Sau khi lũ lụt lớn, nhiều gia đình học sinh gặp khó khăn về kinh tế, Hội Khuyến học Cẩm Xuyên đã chi 16 triệu đồng để cấp 10kg gạo/ học sinh cho gia đình đang gặp khó khăn để các em có điều kiện đến trường.

Huyện hội Can Lộc đã vận động tài trợ đồng phục học sinh cho một số
trường Tiểu học như Ngô Đức Kế, Võ Liêm Sơn, Nguyễn Thiếp . . . Cuộc vận động quyên góp sách giáo khoa cũ dành cho học sinh các lớp dưới được nhiều nơi phát động có kết quả, riêng huyện Lộc Hà đã tổ chức toạ đàm các đơn vị giáo dục và Khuyến học tại "Nhà Khuyến học Hoa Cương" để động viên được hầu hết các trường quyên góp và điều tiết trong huyện kịp thời.

Hưởng ứng chủ trương tư vấn về chương trình và sách giáo khoa phổ thông của Bộ Giáo dục - Đào tạo, Hội đã cùng với Hội Cựu giáo chức tổ chức hội thảo và thu thập các bản góp ý về TW Hội kịp thời.

Cùng với toàn xã hội, lực lượng Hội viên trong tỉnh đã hưởng ứng các chủ trương của ngành trong việc đẩy mạnh cuộc vận động "hai không", xây dựng các trường chuẩn quốc gia bằng nhiều hình thức như tham gia lao động, ủng hộ cây cảnh, tu bổ cơ sở vật chất ... nên số trường đạt chuẩn quốc gia các cấp trong tỉnh đã có số lượng cao.

Đẩy mạnh công tác xây dựng xã hội học tập ở cơ sở

Quyết định 112 của Thủ tướng Chính phủ và Quyết định 1972 của UBND tỉnh Hà Tĩnh về xây dựng xã hội học tập giai đoạn 2005 – 2010 được triển khai trong mấy năm qua đã tiếp tục được đẩy mạnh hơn trong năm 2008. Trong đợt sơ kết 3 năm triển khai, Hà Tĩnh được Trung ương Hội và Bộ giáo dục đánh giá cao kết quả của phong trào và được báo cáo tại Hội nghị sơ kết toàn quốc vừa qua.

Hội cũng đã phối hơp với liên hiệp các Hội KHKT Hà Tĩnh và ngành giáo dục tổ chức hội thảo "Phát huy vai trò của TTHTCD trong việc đưa thông tin về cơ sở tại Đồng Lộc; Cũng đã Cộng tác với TW Hội về đề tài xây dựng XHHT do TW Hội chủ trì, triển khai ở các đơn vị Kỳ Anh, Cẩm Xuyên đã có những kết quả ban đầu, trong đó Huyện Hội Kỳ Anh đã tiến hành phỏng vấn điều tra các đối tượng theo nội dung yêu cầu ở 24 xã với 1200 người.

Quyết định 09 của BỘ GD-ĐT ban hành kịp thời tạo điều kiện để Hội và ngành phối hợp chỉ đạo các địa phương tiến hành củng cố các Ban Giám đốc cơ sở, tổ chức tập huấn, kiểm tra việc dạy và học tập 5 nhóm chuyên đề cần thiết trong năm, một số huyện đã kết hơp cấp kinh phí ban đầu để hoạt động như Thạch Hà. Đến nay, trong số 261/262 đơn vị xã phường, thị trấn có TTHTCĐ hoạt động thì có 40% đạt loại tốt. Số lớp các đơn vị mở được trong năm là 2.819 lượt lớp với 270.584 lượt người dự. Nhiều huyện đã phối hơp mở được nhiều lớp học trong năm với số lượng người tham gia đông như Nghi Xuân có 230 lớp với 10.100 lượt người , Thành phố mở 142 lớp với 18.000 lưọt người , Vũ Quang là đơn vị miền núi xa chỉ có 12 trung tâm đã mở được 320 lớp với 8.600 1ượt người dự học.

Đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng gia đình hiếu học và dòng họ khuyến học

Các đơn vị tiếp tục làm tốt hơn việc phối hợp, liên kết với các tổ chức chính trị, xã hội nhất là với Hội LHPN, Hội nông dân, Hội người cao tuổi là những tổ chức có số lượng hội viên đông và là chủ các gia đình ở địa phương. Đến nay số GĐHH trong toàn tỉnh đã có 68.579 tăng hơn năm 2007 là 7.387 đạt tỷ 1ệ 25% số hộ trong tỉnh, trong đó có nhiều đơn vị có số GĐHH tăng nhiều như Hồng Lĩnh, Cẩm Xuyên . . .

Có đơn vị tăng gấp 3 các năm trước như Hương Khê, Thạch Hà, Thành phố, có đơn vị số gia đình đạt khá cao như Cẩm Xuyên với 10.500 gia đình. Tuy nhiên, số lượng gia đình hiếu học và gia đình văn hoá trong tỉnh còn có sự chênh lệch khá nhiều, mặc dầu tiêu chí đánh giá của 2 loại gia đình này có nhiều điểm phù hơp gắn bó với nhau.

Về dòng họ khuyến học, các đơn vị đã biết khai thác khí thế trong các Hội nghị liên hoan các cấp, phát huy được truyền thống của các dòng họ tiêu biểu để động viên từ họ Đại tôn, các chi, nhánh, các phái của từng dòng họ rải ra trên khắp nơi trong tỉnh. Nhiều hình thức động viên bà con trong dòng họ hướng vào sự nghiệp khuyến học đã được các đơn vị thực hiện như tổ chức gặp mặt các nàng dâu trong họ, khen thưởng cả những nàng dâu phấn đấu học tập nâng cao trình độ, tổ chức tiểu ban khuyến học của các nàng dâu trong họ để đảm nhiệm việc theo dõi học tập của con cháu như ở Can Lộc, Hồng Lĩnh, Cẩm Xuyên.

Sau Hội nghị liên hoan GĐHH và DHKH toàn tỉnh, huyện Hương Sơn đã tổ chức Hội nghị phát động các dòng họ đến tìm hiểu và học tập dòng
họ Nguyễn Khắc ở Sơn Hoà vừa được Trung ương Hội khuyến học Việt
Nam và UBMTTQ Việt Nam khen thưởng.

Các dòng họ trong tỉnh cũng đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng nguồn
quỹ khuyến học để khen thưởng con cháu học giỏi vào những ngày giỗ tổ hoặc dịp lễ thượng nguyên, trung nguyên. Hầu như dòng họ khuyến học nào cũng có nguồn quỹ có đến số triệu, trong đó các dòng họ như họ Phan (Nghi Xuân) đã có 35 triệu, dòng họ Lê Văn (Thành phô) đã có 192 triệu đồng.

Một số dòng họ có hệ thống liên lạc đến các tỉnh và có ban liên lạc dòng họ chung, tỉnh hội cũng đã tập hợp số liệu và cung cấp danh sách những học sinh xuất sắc cho các họ như họ Đặng, họ Vũ ...

Đến nay, toàn tỉnh đã có 2.986 dòng họ khuyến học có tổ chức ban điều hành và hoạt động đều đặn, tăng hơn năm trước là 123 dòng họ. Một số đơn vị huyện nhận thấy các dòng họ có ảnh hưởng lớn với con cháu, nên đã biết liên kết với ngành an ninh, mặt trận tổ quốc xây dựng mô hình "Dòng họ an toàn" chống sự xâm nhập của các tệ nạn xã hội ở địa phương như Hương Khê, Cẩm Xuyên, Can Lộc, Lộc Hà nhưng mô hình này chưa được lan rộng trong toàn tỉnh.

Phát triển quĩ khuyến học, khuyến tài

Quĩ khuyến học, khuyến tài được xây dựng ở nhiều cấp, nhiều loại hình, từ quỹ của các chi hội, quỹ của dòng họ, quỹ của huyện tỉnh. Việc thu hút nguồn quỹ ở các chi hội thôn, xóm, khu dân cư cũng đa dạng. Ngoài các nguồn quỹ thu được từ cơ sở, nhiều địa phương còn thu hút được nguổn tài trợ học bổng từ các tổ chức hoặc cá nhân ở ngoài tỉnh như "Học bổng Phạm Dương" ở các huyện Can Lộc, Lộc Hà, Thạch Hà; Học bổng bằng xe đạp cho 50 học sinh nghèo của tổ chức "Huynh đệ Việt Nam" ở Hương Khê, các học bổng "Mai Vàng", "Lá Xanh" của Hội khuyến học Đông Du, học bổng "Vòng tay Đổng Đội", học bổng "Giải thưởng golf vì học sinh hiếu học" của quỹ Khuyến học Việt Nam, học bổng "Lawrence Sting" của Công ty Phú Mỹ Hưng tại TP Hồ Chí Minh.

Ngoài ra, trên địa bàn tỉnh, nhiều tổ chức doanh nghiệp và đoàn thể, cá nhân còn phối hơp trao trực tiếp theo địa chỉ cho cơ sở có giá trị từ 50 đến 100 triệu đổng như Bia Huda Huế mang tên "Niềm hy vọng", Bia HALIDA, học bổng "Vươn lên" của Báo Tuổi trẻ, học bổng Bảo Việt nhân thọ, học bổng VINAMILK, học bổng ODON VALET ...

Tất cả 12 loại học bổng đó được trải đều từ đầu năm cho đến cuối năm và với sự tuyên truyền của cơ sở thông tin đại chúng nên đã khơi dậy được ý thức khuyến học khuyến tài thường xuyên trong tỉnh.

Đến nay, số nguồn quỹ các cấp thu được trong năm cùng với số quỹ kết dư từ năm trước có trên 11 tỷ đồng. Bình quân ở cơ sở xã có từ 5 - 10 triệu ở huyện thị có từ 50 - 100 triệu, ở tỉnh có 1.200 triệu đồng. Từ các nguồn quĩ khuyến học, khuyến tài trên, năm 2008, Hà Tĩnh đã cấp học bổng cho hàng chục ngàn học sinh, sinh viên nghèo vượt khó học giỏi, tặng thưởng cho nhiều học sinh giỏi các cấp trong các kỳ thi của tỉnh, quốc gia và quốc tế, giáo viên dạy giỏi./.

Trích từ Báo cáo năm 2008 của Hội Khuyến học Hà Tĩnh

BBT